غربالگری اعضای توبرکولین منفی خانواده بیماران مسلول ریوی اسمیر مثبت مراجعه کننده به مرکز مبارزه با سل کرمانشاه در سال 1378

پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- همبستگی Correlative- descriptive است که با هدف تعیین تغییر تست توبرکولین از منفی به مثبت (کانورشن توبرکولینی)- در بررسی مجدد افراد توبرکولین منفی تماس یافته با بیماران مسلول ریوی اسمیر مثبت- در سال 1378 در شهر کرمانشاه صورت گرفته است. در این مطالعه کلیه اعضای خانواده بیماران مسلول ریوی اسمیر مثبتی که طی اسفند 1377 تا پایان خردادماه 1378 برای درمان، به مرکز مبارزه با سل کرمانشاه مراجعه کرده بودند، بررسی شدند. افراد مورد مطالعه مجموعا 143 نفر بودند. ابتدا تست توبرکولین برای آنها انجام شد و مشخص گردید که نتیجه تست 67 نفر از آنها منفی است، لذا این افراد به عنوان واحدهای پژوهش، برگزیده شدند و به فاصله سه هفته و سه ماه پس از بررسی اولیه، مجددا تست شدند. در هر مرحله از نظر علایم بالینی سل ریوی نیز معاینه انجام شد و سرانجام از افرادی که دچار کانورشن توبرکولینی شدند، رادیوگرافی ریه به عمل آمد. به منظور گردآوری اطلاعات از روش مشاهده و فرم مصاحبه و چک لیست، استفاده شد؛ به طوری که فرم مصاحبه، با پرسش مستقیم از واحدهای پژوهش، تکمیل گردید و اطلاعات مربوط به مثبت بودن اسمیر خلط بیمار خانواده، مصرف داروی پیشگیری و تاریخ تشخیص قطعی بیماری، از فرم اپیدمیولوژی بیمار و خانواده او استخراج گردید. همچنین در فرم چک لیست، نتایج واکنش تست مزبور و بررسی از نظر علایم بالینی سل و نتیجه رادیوگرافی آنها ثبت گردید. نتایج و بحث: در بررسی اولیه، 49% اعضای خانواده بیماران به توبرکولین، واکنش مثبت نشان دادند که در این مطالعه، شرکت داده نشدند. پس از سه هفته 15% و پس از سه ماه 28% افرادی که واکنش آنها منفی بود تغییر پیدا کردند. از آنها کلیشه رادیوگرافی ریه به عمل آمد که علایم رادیوگرافیک سل اولیه، در یک نفر از آنها تایید گردید. فرد مذکور با تشخیص سل اولیه، برای درمان به مرکز مبارزه با بیماری های ریوی معرفی شد. سایر افراد که کانورشن توبرکولینی پیدا کرده بودند نیز با تشخیص عفونت سلی برای دریافت کمپوروفیلاکسی Prophylaxis، به مرکز مذکور، معرفی شدند. شایان یادآوری است که در افراد کمتر از 5 سال که بنا به دستورالعمل جاری وزارت بهداشت، ایزونیازید Isoniasid، تجویز شده بود، هیچ موردی از تبدیل توبرکولینی، مشاهده نگردید. لذا رابطه معنادار آماری بین مصرف داروی پیشگیری با عدم تبدیل توبرکولینی، به دست آمد. همچنین بین شاخص ازدحام جمعیت خانواده، مدت تماس افراد با بیمار مسلول و درجه مثبت بودن اسمیر خلط بیمار خانواده، با کانورشن توبرکولینی رابطه معنادار آماری به دست آمد. اما بین سن، جنس، میزان تحصیلات، واکسیناسیون BCG و محل سکونت با کانورشن توبرکولینی، رابطه معناداری مشاهده نشد. با توجه به اینکه براساس نتایج این مطالعه، حدود () اعضای تماس یافته توبرکولین منفی خانواده مسلولین، در عرض سه ماه پیش از انجام دادن تست اولیه، دچار تغییر توبرکولینی شده بودند و برز عفونت اولیه سلی را نشان دادند، بر لزوم انجام مجدد این تست در اعضای توبرکولین منفی خانواده مسلولین اسمیر خلط مثبت و تجویز کموپروفیلاکسی برای مواردی که دچار تغییر توبرکولینی شده باشند.