بررسی تاثیر عقاید مذهب شیعه بر ارتباطات فضایی مساجد شیعی

مذهب شیعه که نظام اعتقادی خود را بر سنت و سیره معصومین(علیهم السلام)استوار ساخته است، انسان را به عدالت، آگاهی، اندیشه و اجتهاد فرا می خواند; از این رو مذهب شیعه در ایران به دلیل گوهر انسانی و عقلانی خود، به عقاید اصیل ایرانی محتوا و جهت می بخشید.
در چنین ترکیب و پیوندی بود که انسان ایرانی، هویتی تازه یافت و به تدریج عناصر متعالی و تاریخی تشیع در فرهنگ و آداب و رسوم مردم بروز کرد. روح هنرمندان و معماران ایرانی به تشیع روشن گردید; لذا دست به آفرینش فضاهایی زد که از روح و ماهیت تشیع سرشار بود. معماری مسجد به عنوان محمل بروز چنین عقایدی از ظرایفی در طراحی برخوردار گشت که درک آنها جز با شناخت دقیق مبانی اعتقادی شیعه امکان پذیر نیست. بدون شک این اعتقادات در تمامی اجزا و عناصر مسجد شامل جانمایی و ارتباطات فضایی، تزئینات، میزان نور، رنگ، مقیاس و سایر عناصر مساجد تاثیر گذاشته و نمایان گشته است; با این حال در این پژوهش، جهت وصول به نتیجه ای واضح تر، دوازده نمونه از مساجد شیعی و نیز دوازده نمونه از مساجد اهل سنت از لحاظ چگونگی ارتباطات فضایی مورد بررسی تطبیقی قرار می گیرد و اصولی که در مراتب فضایی و نحوه حرکت آدمی در مساجد رعایت می شود، معرفی می گردد.