بررسی و تحلیل محتوای پایان نامه های جهانگردی در ایران

جهانگردی به مثابه رشته ای علمی، دارای سابقه کوتاه دانشگاهی درایران می باشد. کارکرد دانشگاه ها در زمینه جهانگردی به دو بخش مشخص آموزشی (تربیت نیروی ماهر و متخصص) و پژوهشی (انجام طرح های تحقیقاتی و انجام پایان نامه) بخش پذیر است. اهمیت کارکرد پژوهشی دانشگاه ها، محققان را بر آن می دارد تا به بررسی و تحلیل محتوای پایان نامه های تحصیلات تکمیلی درحوزه جهانگردی بپردازند.
هدف اساسی مقاله حاضر، بررسی گرایش های پژوهشی درتحقیقات جهانگردی ایران است که به تحلیل محتوای 155 پایان نامه تحصیلات تکمیلی دانشگاه های دولتی ایران طی سال های 85-1344خواهد پرداخت. داده های پژوهش با مراجعه به پایگاه اینترنتی پژوهشگاه اطلاعات ومدارک علمی ایران (وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) استخراج و جمع آوری گردیده است. جهت تجزیه و تحلیل های آماری از برنامه «Spss» در محیط ویندوز و روش های آماری شامل تحلیل توصیفی (یک متغیره و دو متغیره) استفاده گردید. متغیرهای مستقل پژوهش شامل جنس، تعداد صفحات، رشته تحصیلی، نوع دانشگاه و زمان دفاع از پایان نامه می باشند. گرایش های پژوهشی جهانگردی به عنوان متغیر وابسته درنظر بوده که درقالب 22 موضوع فرعی و 11 گرایش (موضوع) اصلی طبقه بندی شده اند.
نتایج نهایی پژوهش بیانگر آن است که بیشترین گرایش های پژوهشی در تحقیقات جهانگردی در ایران، به چهار موضوع اختصاص داشته است: مجموعه و مجتمع های جهانگردی، توسعه جهانگردی، ابعاد و اثرات اقتصادی جهانگردی و برنامه ریزی جهانگردی. کمترین و بیشترین تحقیقات جهانگردی درایران، به ترتیب مربوط به دوران دفاع مقدس (2درصد) و سال های 1376 تاکنون می باشد (67درصد).