بررسی تیپ های مختلف و ژن vacA cytotoxin در هلیکوباکتر پیلوری با روش PCR در بیماری های دستگاه گوارش فوقانی

عفونت با هلیکوباکتر پیلوری در سطح جهان گسترده است و بیشترین عامل بیماری زایی در عفونت های سوء هاضمه التهاب معده (گاسترودئودنال) است. گاهی شیوع آن تا 80 درصد بعضی از جمعیت ها را در بر می گیرد اما تنها 10 تا 20 درصد از این افراد به بیماری های مرتبط با این باکتری مبتلا می شوند. همچنین عفونت های حاصل از هلیکوباکتر پیلوری مانند زخم گوارشی، التهاب معده، التهاب دوازدهه و سوء هضم است و تفاوت در بیماری زایی هلیکوباکتر پیلوری به عوامل میزبان و بیماری زایی باکتری وابسته است. هلیکوباکتر پیلوری براساس ژن های vacA و cagA به سویه (تیپ)های متعددی تقسیم بندی می شود که بیماری زایی متفاوتی دارند. وجود این ژن ها در سویه های هلیکوباکتر پیلوری ممکن است برای تشخیص نوع باکتری بیماری زا و غیر بیماری زا به کار برده شود. هدف این تحقیق بررسی فراوانی ژن تولیدکننده سیتوتوکسین واکوئلی (vacA) در ژنوتیپ سویه های هلیکوباکتر پیلوری است که از میان بیماران مراجعه کننده به مجتمع آموزشی، پژوهشی و درمانی حضرت رسول اکرم (ص)، پذیرفته شده در بخش داخلی همراه با عفونت های زخم گوارشی، التهاب معده، التهاب دوازدهه و سوء هاضمه انجام گرفت.
در این مطالعه نمونه بیوپسی ناحیه آنتروم معده از180 بیماران مراجعه کننده به بخش داخلی مجتمع آموزشی، پژوهشی و درمانی حضرت رسول اکرم (ص)، وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران در تهران که به طور معمول تحت آندوسکوپی گوارشی- معدی قرار گرفته اند، جمع آوری شد. پس از کشت و جداسازی سویه های مثبت هلیکوباکتر پیلوری با آزمایش های استاندارد و استخراج DNA باکتری، حضور ژن vacA و نیز تیپ های مختلف آن با استفاده از روش PCR تعیین شد.
در این مطالعه از نمونه های 180 بیمار بیوپسی 92 سویه هلیکوباکتر پیلوری جدا (51 درصد) و توسط روش های بیوشیمیایی تعیین هویت شد. نمونه ها از زخم گوارشی (79 درصد)، التهاب معده (60 درصد)، التهاب دوازدهه (90 درصد) و سوء هاضمه (30 درصد) بود که 87 سویه هلیکوباکتری پیلوری (94 درصد) دارای ژن vacA هستند و بیشتر ژنوتیپ ها هم در ژن vacA است. همچنین 59 نمونه سویه ها (64 درصد) ژنوتیپ m2/s1 را نشان داده است. 57 (62 درصد) سویه از این 92 سویه هلیکوباکتر پیلوری متعلق به تیپI بوده و 31 (33 درصد) سویه ها در تیپIV و 3 (26/3 درصد) نمونه در تیپ II و 2 (17/2 درصد) نمونه در تیپ IIIقرار گرفتند.
نتایج این مطالعه، تفاوت بین فراوانی تیپ I وIV، نشان دهنده بیماری زایی بیشتر سویه های تیپ I (62 درصد) است و در بیماران مبتلا به زخم گوارشی درمقایسه با سایر عفونت ها، به طور معنی داری اختلاف دارد (01/0P≤).