بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مهم دانه در ده رقم کنجد(Sesamum indicum L.)

کنجد بعلت محتوای زیاد وکیفیت عالی روغن بعنوان یک منبع تغذیه ای مهم انسانی مطرح بوده و هدف از مطالعه حاضر معرفی ارقام مناسب از نظر میزان وطعم روغن و ترکیبات شیمیایی دیگر آن می باشد. در تحقیق حاضر، ده رقم کنجد بررسی شده شامل: اولتان، زودرس، یکتا، هندی، ورامین، چینی، کرج1، محلی مغان، نازک تک شاخه، نازک چندشاخه می باشد. به منظور اطمینان از تازه بودن دانه های مورد آزمایش، درصد جوانه زنی آنها تعیین و نتیجه درمحدوه 100- 84 درصد بدست آمد. میانگین وزن هزار دانه در ده رقم کنجد 79/2گرم بود. میزان روغن دانه برمبنای وزن خشک به روش سوکسله اندازه گیری شد و میانگین کل برابر با 16/51 درصد بدست آمد. نتایج حاصل از آنالیز واریانس نشان می دهد که بین میزان روغن ارقام اختلاف معنی داری در سطح احتمال 01/0 وجود دارد. همچنین میانگین ترکیب پنج اسیدچرب مهم شامل پالمیتیک، استئاریک، اولئیک، لینولئیک و لینولنیک بترتیب بمیزان 99/8، 98/5، 47/44، 69/39 و87/0 درصد توسط گاز کروماتوگرافی شناسایی و اندازه گیری شد. پروتئین کل به روش کجلدال اندازه گیری و میانگین ارقام برمبنای وزن خشک 02/24 درصد بدست آمد، که بین میزان پروتئین آنها اختلاف معنی داری در سطح احتمال 01/0 وجود دارد. در بررسی روابط همبستگی بین صفات مورد مطالعه ارتباط منفی و معنی داری (r = - 0.655**) بین میزان پروتئین و روغن دانه حاصل شد. در این مطالعه علاوه برمعرفی ارقام ازنظرمیزان روغن و سایر ترکیبات، مشخص شد که ارتباطی بین رنگ دانه با میزان روغن و درصد اسیدلینولنیک وجود دارد.