بررسی رابطه بین مقادیر سمی جنتامایسین و فعالیت آنزیم تبدیل کننده آنژیوتنسین در کلیه، ریه و سرم موش صحرایی

آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE (با اثر روی مولکول غیرفعال آنژیوتانسین (AngI) I آن را تبدیل به مولکول فعال آنژیوتانسین (AngII)II می نماید. بافتهای اپی تلیومی، اندوتلیومی و نورواپی تلیالی منبع ACE هستند. این آنزیم در بافتهایی نظیر ریزپرزهای روده و توبولهای کلیه فراوان است و مقداری از آن نیز درون پلاسما شناور می باشد. در مواردی دیده شده است که استفاده از داروهای دارای سمیت ریوی یا کلیوی، توانسته است میزان سرمی و بافتی این آنزیم را تغییردهد. در این مطالعه، اثر داروی دارای سمیت کلیوی (جنتامایسین) بر روی فعالیت ACE در موش صحرایی بررسی شده است. 5 گروه از موشهای نر نژاد Sprague-Dawley انتخاب گردیدند که گروه اول گروه کنترل بود و به 4 گروه بعدی هر روز mg/kg 100 جنتامایسین داخل صفاقی داده شد. این 4 گروه به ترتیب در روزهای 1، 3، 5 و7 قربانی شدند و میزان فعالیت ACE در سرم و بافتهای کلیه و ریه این حیوانات اندازه گیری شد. برای مقایسه، فعالیت آنزیم NAG (آنزیم لیزوزومال و داخل سلولی) به عنوان استاندارد نشان دهنده آسیب سلولی در این بافتها و ادرار بررسی گردید. همچنین با اندازه گیری پارامترهای عملکرد کلیوی (کراتینین، اوره، سدیم وپروتئین ادرار)، اندازه گیری میزان جنتامایسین بافت کلیوی و مشاهدات بافت شناسی بافت کلیه ها، روند تغییرات اعمال شده بر کلیه ها بررسی گردید. فشار خون موشها توسط cuff دمی اندازه گیری گردید. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که مصرف مقادیر حاد جنتامایسین (mg/kg 100) باعث آسیب پیشرونده کلیه ها می گردد. نشانه های نارسایی حاد کلیوی و آسیب سلولهای توبول کلیه عبارتند از: الف) کاهش کلیرانس کراتینین، افزایش BUN و پروتئینوری. ب) افزایش درجه آسیب بافتی در مطالعه پاتولوژی ج) افزایش فعالیت آنزیم NAG ادرار و کاهش NAG کلیه ها. میزان ACE بافت کلیه بطور معنی داری در روز اول کاهش یافت اما در مورد بافت ریه و سرم، این تغییرات تا روز هفتم مشاهده نگردید.
ACE ریه در روز هفتم افزایش معنی داری یافت که در همان زمان ACE سرم و کلیه نیز افزایش نشان داد. فشار خون در روز هفتم بطور معنی داری بالا رفت که با اافزایش ACE ریوی همخوانی دارد. این اطلاعات نشان می دهد که احتمالا افزایش فعالیت ACE کلیه حاصل آزاد شدن نیتریک اکسید (NO) از کلیه آسیب دیده می باشد. این اثر ناشی از یک پیام عمومی است که سبب افزایش ACE در بدن می شود و در نتیجه فشار خون و احتمالا سرعت پالایش گلومر ولی (GFR) افزایش می یابد.