استخراج پروتئین های پلیمری گندم با روش اصلاح شده سانتریفیوژ

آرد پراکنده شده در محلول آبی سدیم دودسیل سولفات چنانچه در سرعت های بالا سانتریفیوژ شود لایه ای از ژل پروتئینی را تشکیل می دهد که ژل «گلوتنین ماکروپلیمر» (GMP) نامیده می شود. اخیرا وزن مرطوب ژل مزبور و ویژگی های فیزیکی- شیمیایی آن در ارزیابی و طبقه بندی کیفی ارقام مختلف گندم توسط پژوهشگران غلات مورد استفاده قرار می گیرد. در این مطالعه، روش متداول استخراج ژل GMP با اعمال تغییراتی جهت گسترش دامنه استفاده آن در اکثر آزمایشگاه ها اصلاح گردید. در روش اصلاح شده، مشخصه های مقدار نمونه، سرعت و زمان سانتریفیوژ، نوع و جنس لوله های سانتریفیوژ جهت استخراج بهینه ژل GMP مورد بررسی و حد بهینه آنها به دست آمد. در این پژوهش از 13 رقم گندم ایرانی با کیفیت های نانوایی متفاوت استفاده شد. میزان همبستگی وزن مرطوب ژل استخراج شده از آرد گندم با ویژگی های نان (حجم و ارتفاع نان) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده همبستگی مطلوبی بین وزن ژل GMP با حجم (716/0) و ارتفاع (810/0) نان نشان دادند. در این مطالعه اصلاحات به عمل آمده در روش متداول استخراج ژل GMP نشان داد که روش اصلاح شده همانند روش متداول قادر به تفکیک و درجه بندی کیفی گندم ها بوده و همبستگی وزن مرطوب ژل GMP حاصله از روش مزبور با خصوصیات نانوایی بالا می باشد که نشانه کارآمد بودن روش پیشنهادی است. از مزایای روش اصلاح شده می توان استفاده از سانتریفیوژ دور بالا به جای دستگاه اولترا سانتریفیوژ، استفاده از میکروتیوپ های پلاستیکی به جای تیوپ های پلی کربناته (که معمولا در کشور ما نایاب هستند)، استفاده از حجم نمونه بسیار کم آرد (که در مطالعات اصلاح گندم که دسترسی به نمونه های بیشتر گندم مقدور نیست یک مزیت به شمار می رود)، و در نهایت بررسی کیفیت نانوایی 12 نمونه گندم در دو تکرار در طی یک ساعت با قابلیت تکرار پذیری بالا را نام برد.