انقلاب مشروطه و رویارویی ایرانیان با چهره ژانوسی تجدد؛ پژوهشی در باب شکل گیری نخستین جریان های فکری و سیاسی در ایران

از زمان شکست ایرانیان در جنگ با روس ها و شکل گیری ذهنیت عقب ماندگی در ایران تا کنون، پاسخ به مساله عقب ماندگی، علل پیدایش و نحوه رفع آن مهم ترین دغدغه جامعه و نیروهای فکری و سیاسی آن بوده است. در حالی که مجموع عوامل داخلی و خارجی مانع از نیل به موفقیت می گردید، برداشت های متعدد و گاه متعارض از نحوه پاسخگویی به مساله عقب ماندگی، کلید اصلی این ناکامی ها بود. این برداشت ها که پس از انقلاب مشروطه برای نخستین بار در تدوین قوانین و استقرار نهادهای مدنی و سیاسی به وجود آمدند، چالش هایی عمده را میان سنت و تجدد پدید آوردند.