تعیین و هنجاریابی مقیاس درجه بندی جهت تشخیص افتراقی اختلالات سلوک و بیش فعالی

دو اختلال سلوک و اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) هم پوشی زیادی با یکدیگر دارند و از شایع ترین اختلالات روانپزشکی بین کودکان مدرسه ای می باشند. هدف از انجام پژوهش حاضر، ساخت مقیاس درجه بندی جهت تشخیص افتراقی اولیه دو اختلال در مدارس و استفاده در مطالعات غربالگری بود.

مطالعه ی حاضر از نوع مطالعات کاربردی و روش مورد استفاده روش توسعه ای بود؛ نمونه ی مورد مطالعه شامل 800 نفر از دانش آموزان دختر و پسر دبستانی شهر تهران بود که به روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند؛ بدین ترتیب که مقیاس تهیه شده در اختیار معلمان قرار گرفت و از آنان خواسته شد کودکان را در هر یک از علایم مذکور ارزیابی کنند. سپس داده های جمع آوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

تجزیه و تحلیل داده ها 6 عامل نشان د اد، 3 عامل به نام های کج خلقی، پرخاشگری و تخطی گری مقیاس سلوک و 3 عامل به نام های کمبود توجه، بیش فعالی و تکانشگری مقیاس ADHD را تشکیل می دهد؛ این 6 عامل در مجموع، 68/0 از واریانس کل آزمون را تبیین کرد. ضریب روایی ملاکی، برای مقیاس سلوک برابر با 79/0 و برای مقیاس ADHD برابر با 76/0 محاسبه شد. در مقیاس سلوک، ضریب آلفای کرونباخ 95/0، ضریب دو نیمه آزمون 87/0 و ضریب بازآزمون 91/0 بود؛ هر یک از ضرایب فوق در مقیاس ADHD به ترتیب برابر با 96/0، 82/0 و 92/0 به دست آمد.

با توجه به عوامل به دست آمده و تایید محتوای آن توسط متخصصان و مقادیر مشاهده شده شاخص های روایی و پایایی می توان مقیاس حاضر را به عنوان یک وسیله ی غربالگری، امور پژوهشی و موارد بالینی با اطمینان به کار برد.