اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد دانه و کیفیت نانوایی ژنوتیپ های گندم هگزاپلویید

به منظور بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد و خصوصیات کیفی(کیفیت نانوایی) ژنوتیپ های گندم، آزمایشی با 180 ژنوتیپ گندم هگزاپلوئید در سال زراعی 85-1384 در دو شرایط تنش آبی انتهایی (قطع آبیاری از مرحله گرده افشانی به بعد) و بدون تنش در قالب طرح سیستماتیک بدون تکرار در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام گرفت0 با شناسایی و دسته بندی ژنوتیپ های متحمل دارای پتانسیل عملکرد مطلوب (گروه Aفرناندز)، ژنوتیپهای دارای پتانسیل عملکرد مطلوب و حساس به خشکی (گروه B فرناندز) و ژنوتیپ های نسبتا متحمل، اقدام به بررسی صفات کیفی ژنوتیپ های هر سه گروه گردید0 نتایج آزمایشات مربوط به خواص نانوایی ژنوتیپ های هر سه گروه نشان داد که نظریه رایج «بهبود خصوصیات کیفی گندم نان تحت شرایط تنش خشکی»، بدلیل افزایش میزان پروتئین دانه در اثر کاهش قابل توجه وزن هزار دانه در شرایط تنش، تنها در مورد ژنوتیپ های حساس (و تا حدودی در مورد ژنوتیپ های نسبتا متحمل) صادق است و در مورد ژنوتیپ های متحمل به تنش به دلیل عدم تغییر چشمگیر نسبت پروتئین به نشاسته در شرایط تنش صادق نیست0 نتایج این آزمایش نشان داد که شناسایی ارقام پر محصول با خصوصیات کیفی مطلوب در شرایط بهینه و تنش امکان پذیر است، چنانکه در این آزمایش 7 ژنوتیپ متحمل به تنش دارای کیفیت نانوایی مطلوب در هر دو شرایط بهینه و تنش شناسایی شدند0 همچنین، اگرچه ژنوتیپ های حساس به خشکی ممکن است در طی دوره های خشکی کیفیت نانوایی مطلوبی داشته باشند، اما عملکرد دانه آنها کاهش خواهد یافت0