روش طبیعی شناسی ابن سینا

ابن سینا در عرض مطالعات فلسفی خود، به شناخت طبیعت و کشف قوانین علمی حاکم بر آن پرداخته است. نگاه ابن سینا به طبیعت، به عنوان مرتبه ای از مراتب هستی که در یک نظام طولی و علی و معلولی به واجب الوجود بالذات می رسد، موجب شده است که طبیعت شناسی او صبغه دینی داشته باشد. هر چند که او به عنوان یک پژوهشگر تجربی از روش استقراء و مشاهده عینی استفاده نموده است، ولی اصول مابعدالطبیعی موجود در فلسفه مشاء، بر ذهن او حاکم بوده و در مراحل مختلف روش تجربی نقش خود را ایفا نموده است. از این رو طبیعت شناسی ابن سینا صرفا مولود روش استقراء و مشاهده عینی نیست، بلکه او با تکمیل روش استقراء توسط برهان عقلی به تولید قضایای کلی یقینی و کشف قوانین علمی پرداخته است.
ابن سینا در آثار خود بر ضعف ادراک حسی و استقراء ناقص در شناخت جهان طبیعت اشاره دارد و لزوم بهره جستن از عقل جهت تکمیل این شناخت و رسیدن به یقین را مورد تاکید قرار می دهد. هدف از این مقاله بررسی روش ابن سینا در شناخت طبیعت است؛ برای این منظور از آنچه او در مباحث منطقی و فلسفی (معرفت شناسی) در خصوص علم تجربی یا روش تجربی به عنوان یکی از راه های حصول علم یقینی نسبت به طبیعت مطرح نموده است، بهره جسته ایم.