شیوع انواع مختلف سوء تغذیه انرژی-پروتئین در بیماران همودیالیزی شهر تهران در سال 1387

سوء تغذیه انرژی- پروتئین در بیماران همودیالیزی شایع است و تاکنون، مطالعه جامعی در زمینه شیوع سوء تغذیه انرژی- پروتئین در ایران از جمله در شهر تهران که دارای بیشترین بیمار همودیالیزی است، صورت نگرفته است. از سوی دیگر، تاکنون، مطالعه ای در زمینه شیوع انواع مختلف سوء تغذیه انرژی- پروتئین در بیماران همودیالیزی انجام نشده است. مطالعه حاضر به منظور بررسی شیوع سوء تغذیه انرژی- پروتئین و انواع مختلف آن در بیماران همودیالیزی شهر تهران در سال 1387 انجام گرفت.

در این مطالعه مقطعی از 2302 بیمار همودیالیزی بزرگسال واجد شرایط در کلیه بیمارستان های تهران 291 بیمار به طور تصادفی با استفاده از نمونه گیری سیستماتیک انتخاب شدند. وضعیت تغذیه ای بیماران همودیالیزی با استفاده از روش ارزیابی جامع ذهنی (Subjective Global Assessment) SGA تعیین شد. رژیم غذایی بیماران با استفاده از پرسشنامه یادآمد خوراک چهار روزه (شامل دو روز دیالیز و دو روز غیردیالیز) مورد ارزیابی قرار گرفت. قد و وزن بیماران در پایان اولین جلسه دیالیز تعیین شد. همچنین بعد از 12 تا 14 ساعت ناشتا بودن cc 4 خون قبل از دیالیز گرفته شد و غلظت اوره، کراتی نین، آلبومین و (C-Reactive Protein)CRP سرم اندازه گیری شد.

شیوع سوء تغذیه انرژی- پروتئین خفیف تا متوسط و سوء تغذیه شدید در بیماران همودیالیزی شهر تهران بر مبنای شاخص SGA به ترتیب معادل 5/60% و 1% بود. ابتلای بیماران همودیالیزی به انواع سوء تغذیه چنین بود: حدود 5/20% بیماران سوء تغذیه انرژی- پروتئین نوع I (دریافت ناکافی انرژی یا پروتئین، بدون وجود التهاب)، 5/65% سوء تغذیه انرژی- پروتئین نوع IIa (دریافت ناکافی انرژی یا پروتئین، همراه با التهاب) و 14% سوء تغذیه انرژی- پروتئین نوع IIb (دریافت کافی انرژی و پروتئین، همراه با التهاب). وضعیت آن دسته از بیمارانی که بر مبنای شاخص SGA فاقد سوء تغذیه انرژی- پروتئین بودند یا به عبارت دیگر وضعیت تغذیه ای طبیعی داشتند به این شرح بود: حدود 5/3% وضعیت تغذیه ای طبیعی نوع Ia (دریافت کافی انرژی و پروتئین، بدون وجود التهاب)، 34% وضعیت تغذیه ای طبیعی نوع Ib (دریافت ناکافی انرژی یا پروتئین، بدون وجود التهاب)، 5/55% وضعیت تغذیه ای طبیعی نوع IIa (دریافت ناکافی انرژی یا پروتئین، همراه با التهاب) و 7% وضعیت تغذیه ای طبیعی نوع IIb (دریافت کافی انرژی و پروتئین، همراه با التهاب).

سوء تغذیه انرژی- پروتئین در بیماران همودیالیزی شهر تهران به طور قابل توجهی شایع و بیشترین نوع آن سوء تغذیه انرژی- پروتئین نوع IIa بود. همچنین، بیماران همودیالیزی که مطابق SGA فاقد سوء تغذیه هستند، باید مورد توجه قرار گیرند زیرا در این بیماران، دریافت انرژی یا پروتئین ممکن است ناکافی باشد و التهاب وجود داشته باشد.