رویکردی روایت شناختی به داستان دو دنیا اثر گلی ترقی

رویکرد روایت شناختی1 در بررسی ساختار روایت های داستانی2، بستر و الگوی منظمی برای تحلیل مولفه های اصلی متن روایی، یعنی داستان3 و متن4 فراهم می کند. در این جستار، به تحلیل داستان دو دنیا از دیدگاه روایت شناختی پرداخته می شود و به فرض اولیه پژوهش در مورد امکان کاربرد عملی الگوی ساختاری روایت شناختی در روایت داستانی مدرن دو دنیا با بررسی مولفه های روایت شناسی در این داستان، پاسخ داده می شود. دلیل انتخاب داستان دو دنیا در بحث ژرف ساخت5، زمان6، مکان7 و کانونی شدگی8 در باب تضاد9 و تناقض میان مرگ و زندگی است. نتایج به دست آمده نشان می دهد رویکرد روایت شناختی با مولفه های خود که شامل مولفه های سطح داستان می شود؛ از قبیل عناصر زمانی: نظم10، تداوم11 و بسامد12؛ مکانی: مکان داستان و مکان متن؛ شخصیت پردازی13: مستقیم و غیرمستقیم (کنش14، گفتار15، وضعیت ظاهری16، محیط17 و قیاس اسامی18)؛ کانونی شدگی19: درونی، بیرونی و وجوه کانونی شدگی (وجه ادراکی، وجه روان شناختی و وجه ایدئولوژیکی)؛ روایتگری20: سطوح روایی (فراداستانی21 و زیرداستانی22)، لایه های روایی (درونی23 و بیرونی24)؛ بازنمایی گفتار و اندیشه25: نقالی26 و محاکات27 (خلاصه داستانی، خلاصه کمتر داستانی محض، بازگفت غیرمستقیم محتوا، سخن غیرمستقیم آزاد) می تواند تحلیلی ساختاری از تمام وجوه روایت داستان دو دنیا عرضه کند.