کانسار فلئوریت شش رودبار (سوادکوه مازندران) محیط تشکیل و ساختو و بافت های رسوبی - دیاژنتیک آن

کانسار فلئوریت (باریت، روی و سرب) شش رودبار یک از مجموعه کانسارهای جینه کران چینه سان (Stratabound- stratiform) تریاس میانی در البرز مرکزی می باشد. قدیمی ترین واحدهای سنگی منطقه مورد مطالعه، بخش فوقانی سازند الیکا به سن تریاس میانی می باشد، که روی آن را سازند پالند (غیر رسمی) و پس از آن سازندهای شمشک و لازمی پوشاند، در شش رودبار بخش فوقانی سازند الیکا در بر گیرنده عدسی ها و تجمعات فلئوریت، گالن و باریت بوده و در حدود 207 متر ضخامت دارد، واحدهای سنگی آن شامل آهک، آهک دولومیتی و دولومیت غنی از سیلیس و در برخی موارد مقدادیر زیادی ژیپس و طبقات تبخیری می باشد. این سازند در بعضی نقاط توسط سازند پالند پوشیده می شود، ولی در محدوده معدن معمولا با شمشک همبری گسله دارد. فلئوریت دربخش فوقانی سازند الیکار از پایین به بالا در 4 افق (2 افق فرعی و 2 افق اصلی) مورد شناسایی قرار گرفت. ژئومتری ماده معدنی در کلیه افق های مذکور، همخوان با لایه بندی بوده و بطور عمده به شکل های لایه ای و عدسی دیده می شوند. بافت ماده معدنی در دو افق فرعی زیرین شامل دانه پراکنده، نواری، توده ای، بافت های خاص جانشینی (جزیره ای) و سیمان بین برش ها می باشد.
مطالعات بافتی و تجزیه رخساره ای گویای آنست که محیط رسوبی تشکیل کلیه رخساره های سازند الیکا محیطی کم ژرفا شامل سوپراتایدال، اینترتایدال تا سابتایدال کم عمق و در مواردی کولابی یا تبخیری بوده است.
با توجه به بافتها و رخساره های مطالعه شده می توان محیط تشکیل کلیه رخساره ها را به دو دسته کلی محیط کم و بیش آرام و محیط فعال با تاکید بر میزان فعالیت نسبی تکتونیسم درون حوضه ای و همزمان با رسوبگذارری تقسیم نمود. بر این اساس مهمترین عامل کنترل تشکیل و تمرکز فلئوریت را باید میزان تراوش و اگزالاسیون های یونهای فلئور دانست. گرچه ویژگی های رسوبی مناسب برای تهنشست و تشکیل فلئوریت را در محیط رخساره های خاص (تبخیری، جزر و مدی) نیز نباید نادیده گرفت.
ویژگی های شاخص فعالیت در محیط تشکیل فلئوریت در حوضه شش رودبار، را می توان در حضور توف، قطعات پیروکلاستیک، برشهای درون حوضه ای، افزایش ناگهانی سیلیس که منشا ولکانیکی دارد و تغییرات ناگهانی رخساره ها بصورت جانبی خلاصه کرد.