عوامل مؤثر در تاثیرات فراملی انقلاب اسلامی ایران؛ چارچوب مفهومی

ادبیات علمی در باب انقلاب ها به سه دسته تقسیم می شوند که دسته اول به «علل شناسی» وقوع، دسته دوم به «فرایندشناسی» آغاز تا پیروزی و دسته سوم به «پیامدشناسی» داخلی و خارجی انقلاب ها می پردازند. مقاله حاضر، در دسته سوم و حول محور تاثیرات بین المللی انقلاب اسلامی قرار می گیرد. تاثیرگذاری انقلاب اسلامی بر جهان اسلام، واقعیتی است که از سوی صاحب نظران، نویسندگان، روشنفکران و حتی سیاست مداران مخالف، مورد تایید قرار گرفته است. در این مقاله کوشش شده است تا یک چارچوب برای توضیح آن استخراج شود و بر این مبنا چهار سبد برای جمع آوری حجم انبوه و عظیم داده ها در 51 کشور مسلمان نشین خاورمیانه و اقلیت های مسلمان در سایر کشورها و سازماندهی تئوریک اطلاعات در باب تاثیرگذاری انقلاب اسلامی و «رفع کمبود تئوریک در درس بازتاب انقلاب اسلامی ایران» طراحی شده است. طبق یافته ها، این چارچوب، چهار محور دارد، شامل نگرش جامعه ایران، نگرش و رفتار دولت و رهبران ایران؛ نگرش و رفتار جامعه موردی نگرش و رفتار دولت موردی. البته این نگرش ها و رفتارها با یکدیگر تعامل داشته و در زمان های متفاوت، دگرگون شده است. هر یک از این محورهای چهارگانه نیز دارای محورهای فرعی است. بر این اساس محقق می تواند اولا تصویری کلی از تاثیرات به دست آورد. ثانیا می تواند محورهای کلان سازماندهی اطلاعات خود را شناسایی کند و ثالثا سؤالات و محورهای قابل بررسی در هر فاز تحقیق را برجسته کند و رابعا می تواند این چارچوب منعطف را به مثابه الگویی جهت اعمال روش مقایسه ای بین کشورهای پنجاه گانه به کار گیرد.