بررسی فلزات سنگین درذرات راسب شونده از هوای شهر زنجان

فلزات سنگین موجود درگرد و غبار هوا قادرند مستقیما از طریق بلع و تنفس وارد بدن شوند و یا از طریق ریزش های جوی به سطح زمین برسند و پس از آلودگی منابع آب و خاک و ورود به ساختار گیاهان از طریق آب و غذا وارد بدن شوند. هدف از این مطالعه تعیین میزان ترسیب فلزات سنگین در ریزش های جوی و تاثیر پذیری این مقادیر از منابع زمینی بوده است.
در این مطالعه شهر زنجان به پنج ناحیه تقسیم شده است که جمع آوری نمونه های ذرات راسب شونده (ریزش های خشک) و بارش های جوی (ریزش های تر)، طی سه فصل پاییز 1387، زمستان 1387 و بهار 1388در این نواحی صورت گرفته است وسرب، روی، کادمیم و کروم این ریزش ها به روش جذب اتمی اندازه گیری شده است.
در مطالعه حاضر میانگین ترسیب فلزات سنگین در ریزش های جوی برای سرب 082/0، روی 286/0، کادمیوم 018/0 وکروم 009/0 میلی گرم بر متر مربع در روز بود. ضریب همبستگی بین عناصر سرب روی برابر 8/0 بوده است (01/0P <). ضریب همبستگی بین کروم کادمیوم بالاتر از89/0 می باشد (05/0P <) ولی ضریب همبستگی بین کادمیوم سرب و کروم سرب کمتر و به ترتیب 58/0 و 61/0 است.
مقایسه مقادیر در نواحی مختلف نشان داد که منابع صنعتی منتشر کننده فلزات سنگین نقش مستقیمی درترسیب فلزات سنگین ریزش های جوی خشک و تر دارد. با توجه به ضرایب همبستگی می توان نتیجه گرفت که سرب و روی از یک منشا مشترک در منطقه پراکنده می شوند. اندازه گیری فلزات در ذرات راسب شونده می تواند نشان دهنده تاثیر منابع انسان ساز در کیفیت هوا باشد و می توان از ذرات راسب شونده به عنوان شاخص آلودگی هوا به فلزات سنگین استفاده نمود.