بررسی عوامل موثر بر تنوع زیستی با استفاده از رگرسیون خطی چندگانه در جنگل تحقیقاتی واز

این تحقیق در سری 2 جنگل تحقیقاتی واز واقع در شهرستان چمستان (استان مازندران) انجام شد. شبکه آماربرداری بصورت تصادفی سیستماتیک با ابعاد 150×200 متر طراحی و قطعات نمونه دایره ای شکل با شعاع 84/17 متر پیاده گردید. در هر قطعه نمونه تعدادی از فاکتورهای کمی و کیفی درختان و رویشگاه ثبت شد. به منظور تشخیص و تفکیک تیپ ها از میانگین مجموع سطح مقطع برابر سینه درختان در قطعه نمونه و روش آنالیز دو طرفه گونه های شاخص استفاده شد. بطور کلی 7 تیپ به نام های: 1- راش–افرا پلت همراه با ممرز، 2- راش- ممرز همراه با شیردار، 3- ممرز- انجیلی همراه با بلوط و شیردار، 4- ممرز- انجیلی همراه با افراپلت، 5- انجیلی- ممرز همراه با افراپلت، توسکا و خرمندی، 6- توسکا همراه با ممرز و خرمندی و 7- آزاد تفکیک شد. سپس تنوع زیستی گونه های درختی با استفاده از دو شاخص غنا گونه ای (سیمپسون، شانون- وینر) و دو شاخص یکنواختی (سیمپسون، اسمیت- ویلسون)، در کلیه تیپ های جنگلی محاسبه شد و تیپ هایی که از نظر توالی اکولوژیکی در یک مرحله قرار داشتند بوسیله آزمون t با یکدیگر مقایسه شدند. برای تشخیص عوامل موثر در شاخص های تنوع زیستی از رگرسیون خطی چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که تنوع زیستی در تیپ های 1 و 3 بیشتر از تیپ های 2 و 4 می باشد. در ضمن تاثیر مولفه یکنواختی بر روی تنوع زیستی بیشتر است، زیرا تیپ های 1 و 3 با وجود داشتن گونه های کمتر، از تنوع زیستی بیشتری برخوردار بوده اند. بررسی رابطه بین شاخص های تنوع زیستی با بعضی از عوامل فیزیوگرافیک منطقه و تعدادی از خصوصیات توده در تیپ های جنگلی بواسطه رگرسیون خطی چندگانه نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر روی کلیه شاخص های تنوع زیستی در نظر گرفته شده دارای اثر منفی است، ضمن اینکه این اثر همیشه بصورت خطی نمی باشد. درصد شیب دامنه باعث افزایش شاخص های مذکور شد، که علت این امر تخریب بیش از حد توده های جنگلی در شیب های پایین و حذف این عوامل مخرب در شیب های بالاتر می باشد. بطور کلی تنوع زیستی به عوامل متعددی وابسته می باشد که در این تحقیق برخی از عوامل مد نظر قرار گرفته است. زیرا تنوع زیستی امری دینامیک بوده و در مراحل مختلف اکولوژیکی جوامع مختلف متفاوت می باشد.