تحلیلی بر ابعاد اجتماعی فضاهای سبز شهری با تاکید بر دیدگاه شهروندان (مطالعه موردی: کلانشهر مشهد)

همزمان با تحولات ساختاری شهرها در عرصه های کالبدی- فضایی، اقتصادی، اجتماعی و... عناصر و فضاهای شکل دهنده شهرها نیز دچار تغییر و تحول بنیادی شده اند در این میان رویکرد به فضاهای سبز شهری نیز از رویکرد اکولوژیکی به عرصه های فعال و پویای عملکردهای اجتماعی-فرهنگی تغییر کرده است. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس پیمایش میدانی، سعی شده تا آثار اجتماعی و فرهنگی فضاهای سبز شهری بالاخص پارک ها از ابعاد و زوایای گوناگون مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد. نتایج حاصله مبین آن است که آثار اجتماعی و فرهنگی فضاهای سبز علاوه بر کارکردهای مطلوب (برقراری تعاملات اجتماعی، گسترش فرهنگ شهری و شهروند سازی، پر کردن اوقات فراغت و...). دارای تبعات نامطلوب (شکل گیری انواع جرایم شهری، گسترش فرهنگ ابتذال، دوستی های نامشروع و...). بسیاری است. همچنین تاثیرگذاری اجتماعی-فرهنگی پارک ها در کلیه شاخص ها یکسان نیست، به عنوان مثال در حالی که پارک های منطقه ای در شکل گیری نهادهای مشارکتی و یا تاثیر آن در بهداشت روانی و جسمانی شهروندان نقش موثرتری نسبت به سایر پارک ها دارند، در پارک های محله ای تجمع افراد بزهکار و ناهنجار و شکل گیری روابط نامشروع بیشتر به چشم می خورد. به عبارت دیگر بین مساحت پارک ها با میزان تاثیرات شاخص های اجتماعی–فرهنگی (مطلوب یا نامطلوب). در کلیه شاخص ها همیشه رابطه مستقیم برقرار نیست، بلکه تنها در برخی شاخص ها این مساله صادق است (مانند تاثیرات اجتماعی پارک ها در پر کردن اوقات فراغت).