بررسی علایم بالینی و آزمایشگاهی و عوارض دارویی بیماران مبتلا به سل

با توجه به گسترش روز افزون بیماری سل و میزان مرگ و میر ناشی از آن و عوارض ناشی از داروهای مورد استفاده در درمان سل جهت بررسی علایم بالینی، یافته های آزمایشگاهی و عوارض دارویی، این بررسی در مراجعه کنندگان مبتلا به سل بیمارستان لقمان حکیم تهران طی سال 75-1372 انجام گرفت.
این پژوهش به روش توصیفی بر روی بیمارانی که با تشخیص سل بستری شده بودند صورت پذیرفت. از کلیه بیماران شرح حال گرفته شد، علایم بالینی ثبت گردید و آزمایش های فسفاتاز قلیایی SGOT و SGPT و Billirubin و CBC و CRP و PPD و ESR و PT و اسید اوریک به عمل آمد. پس از شروع درمان، آزمایش های SGPT و SGOT و PT و بیلی روبین، فسفاتاز قلیایی و اسید اوریک هر هفته تا پایان ماه اول درمان و سپس هر ماه تا پایان درمان انجام می گرفت و عوارض دارویی با آمار McNemar''s ارزیابی شد.
از 190 بیمار مورد بررسی، 51% مرد و 49% زن بودند. کمترین میزان سل در گروه سنی کمتر از 5 سال و بیشترین میزان سل در گروه سنی بالای 66 سال بود. از 190 بیمار مبتلا به سل، 56.3% سل ریوی و 43.7% سل خارج ریوی داشتند. مهم ترین علایم بالینی سل ریوی، تب (82%)، سرفه و خلط (62.5%)، تعریق شبانه (20%)، تنگی نفس (16%) و خلط خونی (11.2%) بود. از 190 بیمار، 44.2% اسمیر یا کشت مثبت خلط، 32.1% بیوپسی مثبت و 33.6% تشخیص براساس یافته های بالینی و Xray و آزمایش های گوناگون بود. نود درصد بیماران، CBC نرمال، 94 درصد CRP مثبت، 69 درصد ESR بالا، 17 درصد PPD منفی، 25.8% افزایش SGPT و SGOT متعاقب درمان، 18.4% افزایش فسفاتاز قلیایی و 8.4% افزایش بیلی روبین پس از شروع درمان داشتند و در 7.6% اختلال PT پس از شروع درمان ایجاد شد.
نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به افزایش آنزیم های کبدی و احتمال مسمومیت کبدی متعاقب درمان سل، به خصوص در بیماران با سن بالا، درمان با مقدار مناسب دارویی و توجه به عوارض کبدی دارو باید انجام گیرد.