مروری بر فرآیند باروری ابرها

بیش از یک سوم کره زمین و دو سوم کشور ایران را مناطق خشک و نیمه خشک در بر گرفته است که با موقعیت کمربند بیابانی و خشک جهان انطباق دارد. علاوه برخشک بودن شرایط آب و هوایی، خشکسالی نیز به عنوان یکی از بلایای طبیعی و پدیده اجتناب ناپذیر، از دیر باز در پهنه وسیع دنیا و همچنین کشور ما، به کرات به وقوع پیوسته است. به دلیل عدم قطعیت میزان ریزش های جوی، در مناطق خشک و نیمه خشک، مدیریت منابع آب (استحصال آب، افزایش میزان بارش، تامین کمبود آب و... از اهمیت خاصی بر خوردار است. بدین منظور جهت ایجاد شرایط مناسب محیطی، فعالیتهای مختلف صورت گرفته که بدلیل عدم شناخت و ارزیابی کافی از ماهیت متغیرهای جوی و ویژگی های دینامیکی آن، موفقیت های چندانی بوجود نیامده است. برای مقابله با کم آبی وبکار بستن راه حلهای جدید برای استحصال آب در مناطق خشک و نیمه خشک، روش های جدیدی با الگو برداری از طبیعت از جمله باروری ابرها، توسط دانشمندان ارایه شده است. مهم ترین هدف باروری ابرها، افزایش میزان بارش، جلوگیری از بروز بلایای طبیعی از قبیل سیل، تگرگ، رعد وبرق، انتقال زمانی و مکانی بارش، زدودن مه، تعدیل آب وهوا، تولید برف در ارتفاعات و... است. در حال حاضر بیش از 40 کشور جهان از جمله کشور ایران برنامه های باروری ابرها را انجام می دهند. در حال حاضر در ایران عملیات باروری ابرها در اکثر استان های کشور، مانند یزد، اصفهان، مرکزی، کرمان، فارس، قم، سمنان، خراسان رضوی و جنوبی که اکثرا با کمبود آب روبرو هستند، جهت مدیریت درست منابع آبی، در حال انجام شدن است. جهت طراحی مناسب و همسو با اقلیم مناطق مورد مطالعه، استفاده از تصاویر ماهواره ای به عنوان یک فنآوری پیشرفته و داشتن مزایایی چون، برداشت پوشش تکراری، یکپارچه بودن اطلاعات، قسمتهای مختلف طیف الکترومغناطیس و امکان بکارگیری سخت افزارها و نرم افزارها، در دنیا با استقبال خاصی روبرو شده است. آزمایش های علمی گسترده ای برای فنآوری بارورسازی ابرها در جهت تعدیل آب و هوا به اجرا درآمده است. به طوری که اگر این فنآوری بدرستی مورد استفاده قرار گیرد و با ابزار های نوین امروزی همراه باشد، به نتایج شگفت آوری می توان دست یافت. تاکنون هدف از بارورسازی ابرها و اقداماتی که در این زمینه صورت گرفته تعدیل مه، تگرگ، باد و رعدوبرق بوده؛ اما هدف عمده از اجرای طرح ها در این خصوص افزایش بارش باران و برف است.