تغییرات میزان شیوع لیشمانیوز پوستی طی 20 سال گذشته (1388-1368) در شهرستان بم

لیشمانیوز پوستی طی سال های متمادی بومی شهرستان بم بوده است و اپیدمی های مکرری از آن دیده شده است. این بیماری بعد از زلزله 1382 بار دیگر پس از یک دورآرامش طغیان کرد. این مطالعه با هدف بررسی تغییرات میزان شیوع20 ساله لیشمانیوز پوستی در بم انجام شده است.
در این مطالعه اطلاعات مربوط به 29395بیمار به صورت گذشته نگر از مدارک ثبت شده در مرکز کنترل و درمان سالک و مقالات انتشار یافته جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
موارد لیشمانیوز پوستی به چهار دوره طی بیست سال گذشته تقسیم شد که سه دوره قبل از زلزله شامل دوره طغیان، دوره کنترل و دوره آرام می باشد. بیشترین موارد بیماری مربوط به سال 1379 با 6734 مورد (میزان شیوع 3/8%) و کمترین مورد بیماری در سال قبل از زلزله با 215 مورد (با میزان شیوع 2/0%) مربوط به سال 1382 می شود. دوره بازگشت مربوط به سه سال بعد از زلزله می باشد که بیشترین موارد ابتلا مربوط به سال 1385 با 2880 مورد (میزان شیوع 6/2%) ثبت شده است. در طی 20 سال به تدریج متوسط سن بیماران افزایش یافته و در سال های بعد از زلزله افراد مذکر بیشتر از مؤنث مبتلا شده اند. زخم های سالکی از صورت به دست و پا تغییر موضع داده است. در تمام این سال ها عامل بیماری لیشمانیا تروپیکا و ناقل آن فلبوتوموس سرژنتی بوده است.
اپیدمیولوژی لیشمانیوز پوستی تابع تغییرات محیطی است و به دلیل ایجاد ایمنی دائم در افراد مبتلا، پس از مدتی حداکثر میزان شیوع آن تقریبا به اندازه میزان تولد می رسد. در شهرستان بم هم پس از طغیان سال 1379 میزان شیوع آن در حدکمتر از 1% در کنترل طبیعی درآمده بود که با زلزله دی ماه 1382 به علت مهاجرت و حضور افراد حساس، فراوانی بیماری تا 6 برابر قبل از زلزله افزایش داشته است. در مناطقی که بیماری بومی است و در معرض خطر حوادث و بلایا قرار دارد ضروری است که از قبل برنامه دقیقی برای مبارزه با بیماری طراحی گردد.