مروری برگیرنده های یونوتروپیک گلوتامات و نقش آنها در بیماری های دستگاه عصبی

گلوتامات نسبتا به طور یکنواخت و به مقدار زیاد در دستگاه عصبی مرکزی توزیع شده و اثرات آن از طریق گیرنده های موجود در غشا به نام گیرنده های یونوتروپیک و گیرنده های متابوتروپیک اعمال می شود. غلظت گلوتامات در دستگاه عصبی به مراتب بیشتراز سایر بافت های بدن بوده و در انتقال سیناپسی، ایجاد تغییرات طولانی مدت در تحریک پذیری سلول های عصبی و تکامل سلول های عصبی دخالت دارد. با وجود اثرات زیاد گلوتامات در عملکرد فیزیولوژیک سلول های عصبی، این ترکیب یک نوروتوکسین قوی نیز می باشد و در بسیاری از اختلالات دستگاه عصبی مرکزی شامل اختلالات نورودژنراتیو، ایسکمی و ضربه دخالت دارد.
در حال حاضر داروهای انتخابی گیرنده هایی گلوتامات باعث پیشرفت قابل ملاحظه ای در شناسایی نقش های فیزیولوژیک و پاتولوژیک آنها در دستگاه عصبی شده اند. به علاوه اثرات مطلوب گیرنده های مذکور در اختلالات عصبی و روان شناختی در مدل های حیوانی باعث هدایت تحقیقات به سمت کاربرد ترکیبات مذکور درآزمایش های بالینی گردیده است. از مهمترین این ترکیبات، آنتاگونیست های گیرنده های یونوتروپیک هستند که در مورد اختلالاتی نظیر صرع، سکته ایسکمی و نظایر آن درآزمایش های بالینی مورد استفاده قرار گرفته اند. هدف از این مقاله مروری بررسی گیرنده های یونوتروپیک گلوتامات و نقش آنها در سمیت تحریکی و اختلالات دستگاه عصبی می باشد. همچنین تا حدودی انتقال دهنده های گلوتامات و دخالت آنها در شرایط پاتولوژیک بررسی شده و در پایان به نقش گیرنده های مذکور در بیماری های دستگاه عصبی شامل اسکیزوفرنی، آلزایمر و صرع پرداخته می شود.