ارزیابی صحرایی شاخص های مورد استفاده در طراحی سیستم زهکشی زیرزمینی

با ارزیابی عملکرد سیستم های زهکشی اجراشده و بررسی نقاط قوت و ضعف آنها، می توان زمینه ای به وجود آورد تا برنامه ریزان و طراحان نگاهی جامع تر برای طراحی بهینه در طرح های آینده داشته باشند. این مطالعه، روی شبکه زهکشی در حال بهره برداری در منطقه بهشهر اجرا شد. محل اجرای آزمایش شامل سه واحد است. برای ارزیابی عملکرد سیستم زهکشی، دبی و سطح ایستابی بین زهکش ها به مدت سه ماه در فصل پاییز سال 1383 اندازه گیری شد. برای ایجاد رابطه بین بار هیدرولیکی و دبی برای هر واحد از یک معادله درجه دوم مشابه فرمول هوخهات استفاده شد. با استفاده از این رابطه، هدایت هیدرولیکی و عمق معادل واقعی مزرعه به دست آمد. مقدار هدایت هیدرولیکی محاسبه شده برای هر سه واحد بین 4/1 تا 4/2 متر در روز بود که بیشتر از مقدار هدایت هیدرولیکی طراحی (6/0 متر در روز) است. همچنین مقادیر عمق معادل به دست آمده نشان داد که ظاهرا زهکش روی لایه غیر قابل نفوذ قرار گرفته است. با استفاده از رابطه گلوور- دام، معادله افت سطح ایستابی نسبت به زمان به دست آمد. با استفاده از این رابطه، ضریب عکس العمل و آبدهی ویژه واقعی مزرعه محاسبه شد. بر اساس نتایج به دست آمده، مقدار متوسط ضریب عکس العمل واقعی مزرعه 08/0 و بیشتر از مقدار در نظر گرفته شده در مرحله طراحی (04/0) است، در حالی که مقدار متوسط آبدهی ویژه محاسبه شده 7/5 درصد و کمتر از مقدار در نظر گرفته شده در هنگام طراحی (7/7 درصد) است. فاصله زهکش ها از یکدیگر بر اساس نتایج به دست آمده بین 30 تا 39 متر تخمین زده شد که از فاصله زهکش های اجرا شده (75 متر) کمتر است.