عوامل تنش زا و روش های سازگاری بیماران تحت دیالیز صفاقی

بیماران کلیوی مرحله آخر با تنش زاهای متعدد و مشابهی برخورد می-کنند که بر سطوح عملکرد جسمی، روانی و اجتماعی آنها تاثیر می گذارد. بدین لحاظ این بیماران بایستی به وابستگی به گروه و تجهیزات پزشکی عادت کرده و عوامل تنش زا را تحت کنترل خود در آورند. شناسایی عوامل تنش زا و روش های سازگاری موثر پرستاران را جهت مدیریت بهتر مشکلات بیماران دیالیز صفاقی یاری خواهد کرد. این مهم لزوم مطالعه ای در خصوص شناخت عوامل تنش زا و روش های سازگاری بیماران دیالیز صفاقی را تایید خواهد نمود.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که در آن 70 بیمار دیالیز صفاقی مراجعه کننده به مرکز آموزشی- درمانی امام رضا (ع) تبریز که دارای شرایط سن 14سال به بالا، هوشیاری به مکان و زمان، نداشتن بیماری-های حاد و افسردگی، توانایی جسمی پاسخ به سؤالات، انجام دیالیز حداقل به مدت 6 ماه و رضایت جهت تحقیق بودند جهت شرکت در مطالعه به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه شامل مشخصات فردی- اجتماعی، مقیاس تنش زاهای بیماران دیالیز صفاقی (PDSAS) و مقیاس سازگاری جالویک (JCS) بود. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.
نتایج نشان داد که بیشترین عوامل تنش زای بیماران دیالیز صفاقی مربوط به تعویض مکرر (7/75%)، احساس نیاز روز افزون به غذاهای پروتئینی (9/62%)، طولانی بودن زمان مورد نیاز برای دیالیز (1/57%)، بی حوصلگی (7/55%) و کاهش اشتها (1/37%) می باشد. بررسی نتایج نشان داد که بیماران دیالیز صفاقی عوامل تنش زای روانی - اجتماعی را بیشتر از عوامل تنش زای جسمی آزار دهنده ذکر می کنند و اکثر واحدهای مورد مطالعه با میانگین امتیاز 3/9±7/41 بیشتر اوقات از روش سازگاری عاطفه محور در مواجهه با عوامل تنش زا استفاده می کنند.
این پژوهش نشان داد که در بیماران دیالیز صفاقی عوامل تنش زای روانی- اجتماعی شیوع بیشتری از عوامل تنش زای جسمی دارند. با توجه به اهمیت شناخت عوامل تنش زای روانی- اجتماعی و روش های سازگاری می توان با شناسایی مهارت های سازگاری مفید و کارساز از طریق برنامه های آموزشی درمانی فرایند سازگاری بیماران دیالیزی با این عوامل تنش زا را تسهیل نمود.