نقش توسعه سرمایه اجتماعی در کاهش فساد

فساد اداری، پدیده ای است که در دنیای امروز، به ویژه در کشورهای درحال توسعه، به عنوان یکی از مهم ترین عوامل بر سر راه پیشرفت جوامع مطرح شده است. فساد اداری بخشی از مجموعه مسائلی است که سازمان ها طی دوره فعالیتشان ناگزیر آن را تجربه می کنند. این مجموعه مسائل به معضلاتی اشاره دارد که عمدتا ریشه های آن در خارج از سازمان قرار دارد اما آثار آن، سازمان ها را متاثر می سازد. در مورد مبارزه با فساد، دو دسته نظریه اساسی حول اندیشه های بدبینان و خوش بینان متمرکز شده است؛ دسته اول هرگونه اقدام و ابتکاری را برای پایان فساد اداری، تلاشی بی فایده می دانند و دسته دیگر باور دارند که می توان فساد را مانند بیشتر پدیده های موجود در اجتماع از طریق خرد دسته جمعی، ابتکارات نهادی، تغییر تدریجی ساختارهای اقتصادی و فرهنگی و سرمایه اجتماعی طی فرایندی کاهش داد.
برای حذف یا کاهش این پدیده شوم به برنامه هایی نیاز داریم که پیشگیری از بروز فساد اداری را هدف قرار دهد، نه آنکه با طراحی رویه های تنبیهی و پس از وقوع فساد با آن مبارزه کند. همان طور که دنیای پزشکی پیشگیری را بهتر از درمان می داند و از این طریق با هزینه کمتر و سرعت بیشتر می توان به مقصود رسید، در اینجا نیز تاکید می کنیم که تقویت سرمایه اجتماعی این قابلیت را دارد که بتواند مانع از بروز بسیاری از جریانات توام با فساد اداری شود. ازاین رو در این نوشتار بر دیدگاه دوم تاکید می کنیم.
سرمایه های اجتماعی در هر جامعه ای و برای هر فعالیتی ضروری اند. ایجاد اعتماد مهم ترین سرمایه اجتماعی است و باعث می شود تا آنچه را خود نمی توانیم کسب کنیم، به شکل کارآمدتر و کم دردسرتر به دست آوریم که نشان دهنده ارزش همکاری های مستمر در جوامع است. با از دست رفتن سرمایه های اجتماعی اعتماد عمومی نیز از بین می رود، بنابراین برای مبارزه با مفاسد اداری همکاری صورت نمی گیرد.