اندازه گیری بهره وری در بخش بهداشت و درمان مطالعه موردی: بیمارستان های عمومی استان اردبیل،1385-1379

محدودیت منابع در اقتصاد سلامت مهم ترین دلیل توجه به امر کارایی و بهره وری در تمامی حوزه های مدیریتی به ویژه بیمارستان هاست.

مطالعه به منظور اندازه گیری بهره وری در بیمارستان های عمومی استان اردبیل انجام شد.

این پژوهش توصیفی و تحلیلی به صورت گذشته نگر در سال 1387 انجام شد. جامعه پژوهش شامل کلیه 10 بیمارستان عمومی استان اردبیل بود که به مدت 7 سال داده های آنها جمع آوری شد. اندازه گیری بهره وری با استفاده از شاخص بهره وری عوامل کل مالم کوئیست و به کمک روش تحلیل فراگیر داده ها صورت گرفت و از متغیرهای تعداد پزشک، تعداد تخت فعال، تعداد پذیرش و روزهای بستری به همین منظور استفاده شد. داده ها با استفاده فرم های استاندارد وزرات متبوع جمع آوری گردید و با استفاده از نرم افزار Deap2 تجزیه و تحلیل شد.

براساس نتایج میانگین بهره وری کل عوامل 033/1 بدست آمد که حکایت از کاهش بهره وری به میزان 3/3 درصد در طول دوره دارد. میانگین تغییرات کارایی فنی 004/1 و میانگین تغییرات تکنولوژیکی 029/1 بود. روند تغییرات بهره وری در طول دوره بررسی از یک روند خاصی تبعیت نمی کند به طوری که در سه سال اول مورد بررسی این روند صعودی (کاهش بهره وری) و در دو سال بعدی بهره وری افزایش یافته و دوباره در سال 1385 بیمارستان ها با کاهش بهره وری روبرو بودند.

در مجموع بهره وری کل عوامل کاهش یافته که علت اصلی این کاهش تغییرات تکنولوژیکی می باشد. پژوهش های انجام شده در خارج از کشور، به ویژه در کشورهای کم درآمد نیز به نتایج مشابهی دست یافتند و علت اصلی کاهش بهره وری را تغییرات تکنولوژیک عنوان نمودند.