بررسی ارتباط استرس شغلی با عوامل خطر قلبی عروقی: مطالعه ای مقطعی در بین کارکنان شرکت پتروشیمی ارومیه

استرس های شغلی یکی از ویژگی های رایج زندگی مدرن می باشد که رو به افزایش است. استرس شغلی تاثیرات بهداشتی مضری بر سیستم قلبی عروقی دارد. این مطالعه، اولین مطالعه ای است که در ایران با استفاده از مدل استاندارد جهانی «ناهماهنگی تلاش – پاداش» به سنجش استرس شغلی و پیامدهای آن بر روی عوامل خطر قلبی عروقی می پردازد. رابطه بین استرس شغلی با عوامل خطر قلبی عروقی شامل فشار خون بالا، سیگاری بودن، دیابت، بیش وزنی، هایپر کلسترومی، سطوح بالای لیپو پروتئین با دانسیته پائین و سطوح پائین لیپوپروتئین با دانسیته بالا و تریگلیسیرید بالا مورد ارزیابی قرار می گیرد.
این مطالعه مقطعی در بین نمونه ای تصادفی از 109 نفر از پرسنل شاغل در پتروشیمی ارومیه اجرا شد. پرسشنامه مورد استفاده شامل اطلاعات زمینه ای، وضعیت مصرف سیگار، استرس شغلی و تاثیرپذیری منفی بود. برای اندازه گیری استرس شغلی از اخیرترین مدل سنجش استرس شغلی بنام «ناهماهنگی بین تلاش – پاداش» با دو مولفه ناهماهنگی بین تلاش - پاداش و تعهد کاری بالا استفاده گردید. بعد از تکمیل پرسشنامه ها در محل توسط شرکت کنندگان، نمونه ی خون از آنان گرفته شد تا عوامل خطر بیولوژیک تعیین شود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از رگرسیون لجستیک چندگانه استفاده شد.
شیوع کلی ناهماهنگی بین تلاش - پاداش و نیز تعهد کاری بالا بعنوان دو مولفه استرس شغلی به ترتیب برابر با 1/54 و 6/26 درصد بود. رابطه معنی داری بین ناهماهنگی بین تلاش - پاداش و سن (05/0P=)، تعداد فرزندان (024/0 P=) و نیز سطح تحصیلات (005/0= P) وجود داشت. خطر اضافی برای افراد دارای استرس براساس مولفه ناهماهنگی بین تلاش و پاداش برای ابتلا به فشار خون بالا 43%، سیگاری بودن 14%، ابتلا به دیابت 55%، ابتلا به تریگلیسیرید بالا 106%، ابتلا به کلسترول بالا 21% و LDL بالا 41% و HDLپائین 191% می باشد. تعیین سطوح استرس براساس سطوح مولفه تعهد کاری که در آن تعهد کاری کم بعنوان گروه مقایسه با تعهد کاری متوسط و تعهد کاری بالا مقایسه گردید، براورد کننده یک الگوی افزایشی برای خطر ابتلا به فشار خون بالا، بیش وزنی، دیابت و تری گلیسیرید بالا می باشد. روابط بدست امده از نظر آماری معنی دار نبودند.
این مطالعه نشان داد با افزایش استرس خطر ابتلا به برخی عوامل خطر قلبی عروقی افزایش می یابد اما این شواهد از نظر آماری معنی دار نبودند. لذا توصیه می شود که در یک مطالعه ی همگروهی آینده نگر، اثر استرس بر روی عوامل خطر قلبی عروقی بررسی شود.