بررسی برخی از خصوصیات اکولوژیکی گون علفی (Astragalus Brachyodontus) در مراتع استان اردبیل

بررسی برخی از خصوصیات اکولوژیکی گون (Astragalus brachyodontus) با اهداف شناخت و دستیابی به اطلاعات کاربردی و نهایتا استفاده از آن در برنامه های اصلاح و توسعه مراتع انجام شد، روش بررسی بدین طریق بود که ابتدا به کمک نقشه پوشش گیاهی و بازدید میدانی اقدام به تهیه نقشه رویشگاه این گونه گردید، سپس در مناطق موردمطالعه براساس وسعت و شرایط پوشش گیاهی تعداد 6 سایت انتخاب شد، در هر یک از سایت ها با روش سیستماتیک تصادفی با پلات گذاری در امتداد ترانسکت، فاکتورهای مربوط به پوشش تاجی، تراکم، درصد فراوانی و میزان تولید علوفه اندازه گیری گردید. همچنین خصوصیات کیفی از نظر سیستم ریشه، فنولوژی، بذر، زادآوری، ارزش رجحانی و ترکیب شیمیایی گیاه نیز موردمطالعه قرارگرفت. رویشگاه های این گونه از ارتفاع 1100 تا 2200 متری از سطح دریای آزاد در اراضی دامنه ای با شیب 5 تا 30 درصد در تمامی جهات جغرافیایی بطور پراکنده مشاهده می شود ولی گستردگی آن در جهات جنوبی و جنوب شرقی بیشتر است، به طوری که متوسط بارندگی سالانه آن 385 میلی متر و در متوسط دما در فصل رویش 17 درجه سانتی گراد است؛ عموما بر روی خاکهای با بافت متوسط شنی لومی تا لومی رسی بدون محدودیت شوری و باpH خنثی بیشتر دیده می شود. میانگین درصد پوشش این گونه در ترکیب پوشش گیاهی کل بین 5 تا 15 درصد و عمق نفوذ ریشه از 30 تا 80 سانتی متر باتوجه به شرایط خاک متغیر است. شروع رویش نیز بسته به شرایط منطقه متغیر بوده و در مراتع میانبند (ارتفاع 1500 متر) از اواسط فروردین شروع شده تا اواخر اردیبهشت ماه به رشد علفی خود ادامه می دهد، اواسط خرداد، اواسط تیر و اوائل مردادماه به ترتیب زمان گلدهی، رسیدن و ریزش بذر می باشد، تولید بذر این گونه زیاد بوده و تجدید حیات آن در مناطق قرق شده بسیار خوب می باشد، ولی در مراتع آزاد بعلت چرای شدید دام زادآوری چندانی ندارد. ارزش رجحانی این گونه براساس آزمایش زمان سنجی چرا، جزو گونه های کلاس I محسوب می شود. با توجه به بالابودن قابلیت هضم و پروتئین خام در مرحله گلدهی، بنابراین بهترین زمان برداشت از این گیاه مرحله گلدهی می باشد. از آفات مهم آن یک نوع زنبور کوچک از تیرهEurytomidae، است که با تغذیه مغز بذر موجب پوکی بذر می شود.