اثر شدت چرای دام بر رطوبت خاک و پوشش گیاهی

به منظور تعیین اثر شدت چرای دام بر رطوبت خاک و پوشش گیاهی در منطقه خبر استان کرمان طی دو سال این تحقیق انجام شد. رویشگاه های مرتعی تحت سه سطح شدت چرایی (بدون چرا، متوسط و شدید) با شرایط اکولوژیک همگن، از پارک ملی خبر و مجاور آن انتخاب شدند. پس از بلوک بندی مکان نمونه گیری هر سایت اقدام به بررسی رطوبت ماهانه خاک در طول دوره چرای دام در دو عمق 15-0 و30-15 سانتی متری خاک (با 5 تکرار از هر سایت) گردید و پوشش تاجی گونه های گیاهی (با 3 تکرار ترانسکت در هر سایت چرایی) به روش خطی – تماسی طی سه دوره قبل، اواسط و بعد از چرا در مدت 2 سال، اجرا شد. پس از تجزیه واریانس چند طرفه داده های مربوط به رطوبت خاک در محیط نرم-افزاری SPSS، از آزمون چند دامنه دانکن برای مقایسه میانگین ها استفاده شد. طبق یافته ها، چرای شدید نسبت به قرق باعث کاهش درصد پوشش تاجی همه فرم های رویشی به ویژه گرامینه های پایا و بوته-ها در انتهای دوره چرای دام شد. کاهش رطوبت خاک در سایت چرای شدید نسبت به سایت چرای متوسط و بدون چرا، به ترتیب با روند نزولی 87/16 و 07/25 درصد مشاهده شد و اثر منفی خشکسالی بر کاهش رطوبت خاک در این سایت چرایی بیش از دو سایت دیگر بود. طبق نتایج، سایت قرق و چرای متوسط به دلیل زیاد بودن پوشش درمنه و سایر گونه های همراه به ویژه گرامینه های پایا در وضعیت ثابت و سایت چرای شدید به دلیل غالبیت نسبتا تک بعدی درمنه و پوشش تاجی کم سایر گونه های همراه گرامینه بعلاوه ظهور گونه های مهاجم Marrobium vulgaris وPeganum harmala در مرحله انتقال به وضعیت نامناسبتر، از شناسنامه مدل حال و انتقال درمنه زارهای ایران، قرار دارند. بنابراین اگر دام مازاد تعدیل نشود در آینده ای نه چندان دور شاهد غالب بودن گونه های ناخواسته در مراتع خواهیم شد.