فناوری اطلاعات، نوجوانان و بحران هویت

یکی از دغدغه های اساسی کانون خانواده ها در عصر حاضر، بحث هویت و بحران هویت نوجوانان است. در بحث روانشناسی رشد از دوره نوجوانی به عنوان بحرانی ترین دوره زندگی یاد شده است؛ به طوری که«استانلی های»، پدر روانشناسی نوجوانی و بلوغ، دوره نوجوانی را دوره فشار و طوفان می داند. همان گونه که طوفان به یکباره و بدون خبر، اثرات شدید و مخربی بر جای می گذارد، دوره نوجوانی نیز به طور ناگهانی با بلوغ شروع می شود و اثرات شدیدی بر رفتار و حالات نوجوان به جای می گذارد. (1) چنانچه از ابتدای نوجوانی نتوان این طوفان را به صورت اصولی و سازمان یافته مهار نشود، ممکن است خسارات جبران ناپذیری را بر روان نوجوان بر جای نهد. در زمان های گذشته و نسل های پیشین، به علت کوچک بودن شهرها و نیز زندگی روستایی و همچنین نبود وسایل ارتباط جمعی و رسانه های مختلف، امکان تبادل اطلاعات بسیار محدود بود. از این رو، مباحث هویت آن چنان با چالش روبرو نمی شد؛ اما امروزه با وجود پدید آمدن فناوری های نوظهور و رسانه های مختلف و نیز مطرح شدن مساله جهانی شدن، این معضل کمی پیچیده تر جلوه نموده است. طی پژوهشی که در یکی از کشورهای غربی صورت گرفت و چند سال به طول انجامید، از افراد خواسته شد به این پرسش پاسخ دهند که «علت توجه شان به برنامه های تلویزیون و سایر رسانه های دیگر چیست؟» یک دسته از پاسخ ها کسب آگاهی در مورد خویشتن، تقویت ارزش های شخصی، یافتن الگوهای رفتاری، همانندسازی با ارزش های مورد اعتنای دیگران و در یک کلام، «هویت یابی» بود.