اثرآرایش های ردیف نکاشت بر عملکرد، اجزاء عملکرد، کیفیت الیاف و آلودگی به بیماری ها در دو ژنوتیپ پنبه (Gossypium hirsutum L.)

این تحقیق در سال زراعی 1386، به منظور ارزیابی اثرآرایش های ردیف نکاشت بر عملکرد، اجزاء عملکرد، کیفیت الیاف و بیماری های پژمردگی ورتیسیلیومی، پوسیدگی قوزه و لکه برگی آلترناریایی پنبه در شرایط بدون آبیاری در ایستگاه تحقیقات پنبه کارکنده (35 کیلومتری غرب گرگان) انجام شد. آزمایشات به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار با استفاده از دو ژنوتیپ پنبه (تابلادیلا و شماره 200) در کرت های اصلی و سه آرایش ردیف کاشت (1×2، 1×1 و ردیف کاشت متوالی) در کرت های فرعی اجرا شد. نتایج نشان داد عکس العمل ژنوتیپ ها با رفتارهای رشدی متفاوت نسبت به آرایش های ردیف کاشت متفاوت بود (05/0 ≥ P). کیفیت الیاف، وقوع و یا شدت آلودگی برخی بیماری ها تحت تاثیر آرایش ردیف کاشت قرار گرفتند (05/0 ≥ P). میزان عملکرد الیاف (3070-3027 کیلوگرم در هکتار) و درصد زودرسی (7/81-1/78 درصد) در ردیف های نکاشت نسبت به ردیف کاشت متوالی بیشتر بود. کیفیت الیاف شامل: درصد کیل الیاف و ضریب میکرونری (شاخص ظرافت الیاف) در آرایش های ردیف نکاشت بهتر و به ترتیب در دامنه 5/30-5/29 و 9/3-3/3 قرار گرفت. اثر متقابل ژنوتیپ × آرایش ردیف مشخص نمود که آلودگی آلترناریائی در تیمار تابلادیلا × (آرایش ردیف 1×2) کمتر و پژمردگی ورتیسیلیومی بوته در تیمار آرایش (ردیف 1×2) × شماره 200 و ردیف کاشت متوالی بیشترین میزان آلودگی را داشتند. میزان پوسیدگی قوزه در آرایش های ردیف نکاشت کمتر بود، چنانکه کمترین میزان پوسیدگی قوزه در تیمار (آرایش ردیف 1×2) × تابلادیلا مشاهده گردید (3/1 درصد). به طور کلی نتایج نشان داد که ایجاد ردیف های نکاشت در زراعت پنبه می تواند باعث کاهش پوسیدگی قوزه و افزایش درصد زودرسی و عملکرد کمی و کیفی الیاف پنبه شود.