ارزیاب وضعیت فعلی بیابانزایی با استفاده از مدل I.C.D (مطالعه موردی: منطقه خضرآباد - همت آباد یزد)

یکی از بحران های اکولوژیکی که جهان امروزه با آن درگیر شده است پدیده بیابان زایی می باشد. اما برای مهار این بحران نیاز به شناخت و درک صحیح از عوامل و فرایندهای آن می باشد. به منظور ارزیابی وضعیت فعلی بیابان زایی با استفاده از مدل ICD محدوده ای به وسعت حدود 242 کیلومتر مربع در منطقه خضرآباد- همت آباد یزد در نظر گرفته شد. روش طبقه بندی شدت بیابان زایی در ایران (ICD)توسط محمدرضا اختصاصی و سعید مهاجری در سال 1374 ارائه شد. در این تحقیق ابتدا اقدام به جمع آوری داده های موجود و انجام مطالعات پایه گردید. داده های جمع آوری شده وارد محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی شدند و به روش تفسیر عکسهای هوایی و ماهواره ای و با استفاده از نرم افزارهای آرک ویو و ایلویس نقشه های پایه برای منطقه مورد مطالعه تهیه گردید. براساس مطالعات انجام شده با تلفیق نقشه های ژئومورفولوژی، کاربری اراضی و پوشش گیاهی 8 واحد همگن بیابانی در منطقه مورد مطالعه تفکیک شد. در مرحله بعد در هر واحد بیابانی عوامل مؤثر در بیابان زایی شامل سه عامل محیطی، سه عامل انسانی و دو عامل شاخص فرسایش خاک و توان برگشت پذیری و بازسازی اکوسیستم، به روش امتیازدهی در دامنه (10- 0) مورد بررسی قرار گرفت. سپس براساس جمع امتیازات بدست آمده و مقایسه آن با جدول شاخص شدت بیابان زایی، نقشه نهایی بیابان زایی تهیه گردید. نتایج بدست آمده نشانگر آنست که 53/81 درصد منطقه دارای شدت بیابان زایی متوسط و 47/18درصد بقیه از وضعیت بیابان زایی شدید برخوردار می باشد. بنابراین عامل اصلی بیابان زایی در سطح 53/81 درصد سطح منطقه مورد مطالعه عامل محیطی و 47/18 درصد سطح منطقه تحت تاثیر عامل انسانی می باشد. اصلی ترین معیار موجود در این منطقه که در روند بیابان زایی مؤثر است فرایند تخریب منابع آب (W.d)می باشد.