مطالعه رفتار نرخ واقعی ارز و تاثیر آن بر متغیرهای کلان اقتصادی

در پژوهش حاضر با تبیین دو مدل (تابع عکس العملی) و (تجزیه واریانس خطای پیش بینی) به بررسی رفتار نرخ واقی ارز و تاثیر آن بر متغیرهای کلان اقتصادی می پردازیم. مطالعات نشان می دهند که بالا بودن تصنعی ارزش پول به برهم زدن تعادل حسابهای داخلی و خارجی منجر گشته و کاهش درآمدهای ارزی ناشی از کندی فعالیتهای کشاورزی و تجاری، افزایش بدهی های خارجی، کاهش ظرفیتهای تولیدی، کاهش قدرت خرید و رفاه ملی و افزایش شدید سطح عمومی قیمتها را در پی خواهد داشت. نکته ای که در مطالعه تاثیر سیاست ارزی بر تجارت خارجی حائز اهمیت است، واکنش غیرقابل انتظار تراز تجاری در مراحل اول اتخاذ سیاست ارزی است به طوری که در مراحل اولیه اعمال سیاست کاهش ارزش پول، برخلاف انتظار ممکن است وضعیت تراز تجاری رو به وخامت بگذارد.
نتایج نشان می دهند که در اقتصاد ایران سیاست کاهش ارزش واقعی ریال بعد از سه وقفه (حدودا یک سال) باعث بهبود و رشد صادرات غیرنفتی می گردد. قابل توجه است که دامنه مثبت این اثر محدود بوده و بیشتر از یک سال تداوم نمی یابد. این مطالعه وجود پدیده منحنی J در ایران را از فصل اول سال 1356 تا فصل آخر 1374 مورد تایید قرار می دهد. نتایج همچنین با اهمیت بودن سهم واردات را در تغییرات نرخ واقعی ارز نشان می دهد. تغییرات تولید در کوتاه مدت به ترتیب اهمیت متغیرها از تولید، واردات، حجم پول، نرخ ارز موثر واقعی و صادرات غیرنفتی تاثیر می پذیرد.
نتایج نشان می دهند که وقفه های دو متغیر حجم پول و واردات به طور معنی دار تغییرات در صادرات غیرنفتی را توضیح می دهند. همچنین تولید در معادله خود تنها از وقفه های خود متاثر می گردد. این به آن معنی است که در روزه فوق سیاستهای ارزی و پولی نتوانسته اند نقش حائز اهمیتی را در تغییرات تولید ایفا نمایند. نهایتا در معادله واردات، واردات تنها به طور ضعیف تحت تاثیر وقفه های نرخ واقعی ارز قرار می گیرد. این مطلب در واقع ممکن است به این صورت توجیه گردد که در دوره مطالعه، محدودیتهای وارداتی به عنوان متغیر مسلط نقش محوری را در روند حرکتی واردات ایفا می نماید.