نقد و بررسی جایگاه علیت نفس در فلسفه ی جورج بارکلی
نویسنده:
چکیده:
نظریه ی بارکلی یکی از مهم ترین نظریاتی است که در عصر جدید، برای حل مشکل ارتباط علی بین نفس و بدن، و هم چنین رابطه ی علی بین اجسام ارائه شده است. از آن جا که بارکلی جوهر مادی و تمایز بین کیفیات اولیه و ثانویه را انکار و جهان مادی را به عنوان مجموعه ای از تصورات معرفی می کند، در فلسفه ی وی، علیت طبیعی به معنای تاثیر و تاثر علی انکار می شود. وی در نظریه ی ایجابی اش راجع به علیت، علت را امری فعال می داند و از سوی دیگر، در نظر او، فقط آن چه دارای اراده باشد، فعال است. از این رو، علت در فلسفه ی وی، به اذهان و نفوس محدود می شود، خواه این نفس، ذات نامتناهی خداوند باشد و یا نفس متناهی انسانی. وی فعال بودن ذات خداوند را از طریق تصورات حسی، به اثبات می رساند و فعال بودن نفس خود را از طریق تصورات خیالی. در این جا، اعمال فیزیکی (مثل برداشتن قلم یا حرکت دادن پا) همان اشیای واقعی یا تصورات حسی اند و مشکل این نوع اعمال در فلسفه ی بارکلی این است که از سوی خداوند ایجاد می شوند و فعالیت او به شمار می آیند؛ بنابراین، دیگر نمی-توانند به عنوان فعالیت من باشند. البته وقتی که بارکلی می خواهد نفوس انسانی دیگر را به اثبات برساند، آن ها را از طریق افعال فیزیکی شان، که همان تصورات حسی اند، به اثبات می رساند ولی مشخص نمی کند که چگونه هم خداوند و هم نفوس متناهی دیگر می توانند علت تصورات حسی باشند. به نظر می رسد که بارکلی برای حل این مشکل، در نظریه ی علل موقعی گرفتار شده است و این اشکال بر او وارد است که خداوند بدون نفوس انسانی دیگر هم می تواند تصورات حسی را ایجاد کند و در این کار، نیازی به آن ها ندارد.
کلیدواژگان:
جورج بارکلی ، علیت ، نفس ، خداوند
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
1 تا 24
لینک کوتاه:
magiran.com/p840440
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!