تاثیر زمان تهیه بستر بذر و تراکم بوته بر جمعیت علف های هرز و عملکرد چغندر قند

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر زمان تهیه بستربذر و تراکم بوته چغندرقند بر جمعیت علف های هرز و عملکرد کمی و کیفی چغندرقند در سال زراعی 88-1387 در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج انجام شد. در این آزمایش تاثیر دو عامل زمان تهیه بستربذر (عامل S) و تراکم بوته چغندرقند (عامل D) به صورت کرت های خردشده نواری با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. سطوح عامل زمان تهیه بستربذر، شامل: (S1) کلیه عملیات آماده سازی زمین و تهیه بستربذر به طور کامل در پاییز سال 1387 و (S2) کلیه عملیات خاک ورزی و تهیه بستربذر در بهار سال 1388 بود که در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. چهار سطح تراکم بوته چغندرقند، شامل 65، 73، 81 و 99 هزار بوته در هکتار و چهار بخش هر نوار کاشت به صورت مربع لاتین تصادفی شدند. هر کرت آزمایشی شامل شش ردیف کاشت چغندرقند به فاصله 50 سانتی متر از همدیگر و به طول 10 متر بود و بذر چغندرقند رقم منوژرم «رسول» به طور همزمان برای هر دو تیمار زمان تهیه بستربذر (پاییز و بهار) با دست کاشته شد. نمونه برداری از علف های هرز بهاره به تفکیک گونه طی فصل رشد چغندرقند در شش مترمربع انجام و وزن تر و خشک آنها توزین شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر زمان تهیه بستربذر و تراکم بوته چغندرقند بر تراکم و وزن خشک علف های هرز و همچنین عملکرد کمی و کیفی چغندرقند معنی دار شد. مقایسه میانگین ها نشان داد که تراکم و وزن خشک علف های هرز در تیمار تهیه بستربذر در بهار، 3-2 برابر بیشتر از زمانی بود که بستربذر در پاییز آماده شده بود. با افزایش تراکم بوته چغندرقند از حدود 65 به 100 هزار بوته در هکتار، تعداد و وزن خشک علف های هرز کاهش معنی داری نشان داد. نتایج مقایسه میانگین عملکرد کمی وکیفی چغندرقند در کشت همزمان چغندرقند در دو روش تهیه بستر بذر نشان داد که به علت کاهش علف های هرز در بستر آماده شده در پاییز، عملکرد ریشه با 18/48 تن در هکتار، عملکرد شکر با 3/8 تن در هکتار و عملکرد شکر سفید با 7/6 تن درهکتار نسبت به روش تهیه بستربذر در بهار به ترتیب 21، 26، 24 درصد افزایش نشان داد. با افزایش تراکم بوته چغندرقند از حدود 65 به 100 هزار بوته در هکتار، عملکرد ریشه، عملکرد شکر و عملکرد شکر سفید نیز افزایش یافت. به طور کلی، بر اساس نتایج این پژوهش مشخص شد که آماده سازی بستربذر به طور کامل در پاییز و کشت چغندر قند در اولین فرصت ممکن با تراکم 100 هزار بوته در هکتار می تواند یک روش تلفیقی موثر برای کاهش جمعیت علف های هرز و در نتیجه موجب افزایش عملکرد چغندرقند گردد.