سنجش سرمایه اجتماعی میانگروهی (طیف سام)

طرح مسئله: در تحقیقات داخلی تفکیک آشکاری میان اشکال مختلف سرمایه اجتماعی صورت نگرفته است؛ که این قضیه پیامدهای نامناسبی برای کار پژوهشی به دنبال خواهد داشت. پژوهش حاضر با مهم قلمداد کردن این تفکیک به بررسی مفهوم سرمایه اجتماعی میان گروهی و سنجش میزان آن در شرایط و مقتضیات جامعه ایران پرداخته است.
در این پژوهش با توجه به ماهیت و اهداف مطالعه از پیمایش و ابزار پرسش نامه برای گردآوری داده ها استفاده شده و با توجه به سطوح مخلف سنجش متغیرها از روش های آماری مقتضی استفاده شده است. پرسشنامه به کار رفته در این تحقیق پس از مطالعه و بررسی منابع لاتین در این زمینه و با توجه به شرایط و مقتضیات جامعه مورد مطالعه تنظیم شده است.
ما برای سنجش سرمایه اجتماعی میان گروهی ابزار جدیدی (طیف سام) ساخته و آن را اندازه گیری کرده ایم. طیف مذکور از 12 گویه تشکیل شده و از پایایی بالایی (ضریب آلفای کرونباخ = 882/0) برخوردار است.
نتایج نشان می دهند که سرمایه اجتماعی میان گروهی می بایست در سه بعد مختلف بررسی شود. ضرایب همبستگی میان سرمایه اجتماعی میان گروهی از یک سو، و اعتماد و تساهل اجتماعی به عنوان ابعاد ذهنی سرمایه اجتماعی از سوی دیگر مثبت بوده و به لحاظ آماری معنادار هستند. این تحلیل هم چنین این فرضیه نظری را که عنوان می کند سرمایه اجتماعی میان گروهی بالاتر، با سطح بالای تساهل اجتماعی نسبت به برون گروه ها و سطح پایین تعصب نسبت به درون گروه ها هم خوانی دارد، تایید می کند. تحلیل های انجام گرفته نشان می دهند که طیف سام نه تنها دارای پایایی است بلکه از اعتبار نیز برخوردار است.