سرمایه اجتماعی و سلامتی (توصیف رابطه و تبیین علی سازوکارهای اثر گذاری)

مفهوم سرمایه ی اجتماعی در دو دهه ی اخیر به طور گسترده ای از سوی نظریه پردازان و اندیشمندان رشته های مختلف علوم انسانی و اجتماعی برای توضیح و تبیین موضوعات و مسائل گسترده و مختلفی نظیر جرم، طلاق، خشونت، پیشرفت تحصیلی، توسعه ی اقتصادی مشارکت سیاسی، تامین اجتماعی، سلامتی و بیماری و... مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از مهمترین زمینه هایی که رابطه ی آن با سرمایه ی اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته، حوزه ی سلامتی و بیماری است. مقاله ی حاضر به دنبال توصیف رابطه ی بین سرمایه ی اجتماعی و وضعیت سلامتی، همراه با تبیین و شناسایی مکانیسم های تاثیر گذار بر این رابطه می باشد. مطالعات نشان می دهند که نوسانات و تغییرات در وضعیت سلامتی (جسمی و روانی) در سطوح فردی و عمومی، با تغییر در میزان سرمایه ی اجتماعی رابطه و همخوانی دارد؛ بدین ترتیب که سرمایه ی اجتماعی و اجزای آن (مشارکت و اعتماد)، با وضعیت مناسب تر سلامتی فردی و عمومی از جمله سطوح پایین میزان مرگ و میر عمومی، بیماری های قلبی عروقی، اختلالات روانی، خودکشی، جرایم خشونت بار، مرگ و میر ناشی از سوانح و تصادفات و نیز افزایش احتمال انجام رفتارهای مثبت بهداشتی (نظیر رعایت رژیم غذایی مناسب، انجام فعالیت های جسمی، مصرف نکردن الکل و سیگار) در ارتباط بوده اند. همچنین، در تبیین چگونگی تاثیرگذاری سرمایه ی اجتماعی بر سلامتی، تاثیرات ترکیبی در سطح فردی (تاکید بر منافع و مزایای ناشی از عضویت در شبکه های اجتماعی و دریافت انواع حمایت اجتماعی)، و تاثیرات بافتی در سطح جمعی (تاکید بر میزان انسجام و یکپارچگی اجتماعی و اثرات جمعی و محیطی سرمایه ی اجتماعی بر سلامت عمومی و سپس سلامت فردی) به عنوان سازوکارهای تاثیر گذار شناسایی شده اند. در این مقاله تلاش خواهد شد تا پس از ارائه ی تعریف مختصری از مفهوم سرمایه ی اجتماعی و ابعاد آن، به مرور نتایج مهمترین پژوهش های انجام شده در زمینه ی رابطه ی سرمایه ی اجتماعی و سلامتی پرداخته و چگونگی تاثیر گذاری سرمایه ی اجتماعی بر سلامتی تشریح گردد.