بررسی جامعه شناختی دولت رانتی (دوره پهلوی دوم)

در نگاه نخست چنین تصور می شود که نفت به عنوان منبع مالی قابل توجه فرصتی برای دولت به حساب می آید. در مورد ایران زمان پهلوی، نفت برای دولت رانتی پهلوی نه فرصت بلکه تهدیدی برای موجودیت آن بود. در جوامع سیاسی مدرن مشروعیت و کارآمدی نظام سیاسی برگرفته از ارتباط دولت با جامعه است. دولت رانتی با منطق نگرفتن مالیات و ندادن نمایندگی به جامعه، ارتباط دولت با جامعه را مهم در نظر نمی گیرد. دولت رانتی پهلوی در ایران با وجود برخی نوسازی های اقتصادی و اجتماعی امکان مشارکت جامعه در نظام سیاسی را نه تنها به رسمیت نشناخت بلکه با انسداد مواجه ساخت. عدم مشارکت و نمایندگی نداشتن جامعه در ساختار سیاسی تبدیل به تهدیدی برای حیات دولت رانتی پهلوی گردید که نفت از عوامل اصلی آن بود.