علایم استرس در کودکان مدارس ابتدایی شهر تبریز

تجربه استرس مزمن در کودکان نقش مهمی را در افزایش مشکلات آتی جسمانی، روانی و اجتماعی به عهده دارد. بسیار مهم و حیاتی است که خانواده ها، معلمین و گروه های حرفه ای توانایی های لازم برای تشخیص علایم استرس کودکان را داشته باشند. در حالی که مطابق آمار آموزش و پرورش، سال 88- 1387 حدود 5/5 میلیون دانش آموز ابتدایی در کشور ما وجود دارد ولی مطالعه در خصوص استرس در سنین 7 تا 12 ساله بسیار محدود می باشد، این مطالعه با هدف بررسی علایم استرس در کودکان سن مدرسه انجام شد.
پژوهش توصیفی با شرکت دانش آموزان کلاس سوم تا پنجم ابتدایی شهر تبریز و حجم نمونه 839 نفر انجام شد که ابتدا از مناطق پنج گانه آموزش و پرورش تبریز مدارس به صورت تصادفی سهمیه ای انتخاب و سپس در داخل مدارس به روش تصادفی ساده نمونه گیری انجام گرفت. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه مقیاس علایم استرس کودکان (CSSS) پس از روایی ترجمه و محتوایی و پایایی به روش باز آزمایی، از طریق مصاحبه با کودکان جمع آوری شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از فراوانی مطلق و درصدی و آزمون کای دو، در نرم افزار13 SPSS/Ver انجام شد.
تمامی بیست و شش گزینه پرسشنامه توسط کودکان به عنوان علامت استرس گزارش شد و از این میان، بیش از نیمی از واحدهای مورد پژوهش، موارد نگرانی، افزایش ضربان قلب، ترسیدن، لرز و غصه خوردن را از علایم استرس خود گزارش نمودند و سردرد در 6/46 درصد و خستگی در 8/41 درصد موارد گزارش شد. در بررسی تک تک علایم استرس با متغیرهای جنس، پایه کلاس و نوع مدرسه، ارتباط آماری معنی داری بین برخی از علایم و این متغیرها وجود داشت.
کودکان دامنه وسیعی از علایم را در مقابل رخدادهای استرس زا نشان می دهند که شناسایی دقیق علایم می تواند والدین، معلمان و کادر حرفه ای سلامت را از وضعیت جسمی و روانی کودکان سن مدارس ابتدایی، مطلع سازد و منجر به مداخله جهت کاهش استرس های آن ها شود.