اندازه مطلوب و حداقل وسعت اقتصادی مزارع در نظام های بهره برداری استان گلستان

هدف این تحقیق تعیین اندازه مطلوب و حداقل وسعت اقتصادی مزارع در نظام های بهره برداری دهقانی، شرکت های تعاونی تولید و تجاری کوچک، متوسط و بزرگ استان گلستان به روش توصیفی و پیمایشی است. واحد های بهره برداری کشاورزی استان گلستان مشتمل بر دهقانی، تعاونی تولید و تجاری (بزرگ، متوسط و کوچک) جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند. نمونه گیری از طریق روش های طبقه بندی و خوشه ایچند مرحله ای انجام گرفت. حجم نمونه در نظام های بهره برداری مورد بررسی با استفاده از فرمول منطقی کوکران 358 بهره بردار تعیین گردید که شامل 164 بهره بردار دهقانی، 80 بهره بردار تعاونی تولید، 50 بهره بردار تجاری کوچک، 34 بهره بردار تجاری متوسط و30 بهره بردار تجاری بزرگ بود. تحقیق با تهیه پرسشنامه ای صورت گرفت که روایی آن بر مبنای نظرات متخصصان و کارشناسان نظام های بهره برداری مورد بررسی قرار گرفت و پایایی آن با تکمیل 30 پرسشنامه در نمونه ای خارج از جامعه آماری بر مبنای آزمون کرونباخ آلفا 88/0 بدست آمد. اطلاعات بدست آمده توسط نرم افزار SPSS تحت ویندوز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد میانگین اندازه مزارع در کلیه نظام های بهره برداری مورد بررسی کمتر از اندازه مطلوب آنها بوده است. حداقل وسعت اقتصادی مزارع در نظام بهره برداری دهقانی بیشتر از متوسط اندازه مزارع این نظام اما حداقل وسعت اقتصادی در مزارع تعاونی تولید کمتر از متوسط اندازه مزارع این نظام بود. در نظام های تجاری کوچک، متوسط و بزرگ اندازه مزارع در حدی بود که درآمد حاصل از آنها بتواند علاوه بر هزینه های جاری تولید، مخارج سالانه بهره برداران را تامین نماید و مازاد درآمدی را نیز برای آنها داشته باشد. در مورد نظام های بهره برداری که مزارع آنها از اندازه مطلوب برخوردار نمی باشد استفاده از صرفه های مقیاس و در مورد نظام های بهره برداری که حداقل وسعت اقتصادی آنها کمتر از متوسط اندازه مزارع این نظام است، اتخاذ سیاست های حمایتی و یکپارچه سازی مزارع از جمله پیشنهادهای این مطالعه است.