شناسایی نقاط با ارزش شهری در مشهد

حفظ ارزش های شهری و چگونگی تبدیل آنها به هویت شهر، دغدغه ی بسیاری از متخصصان شهرشناسی در عصر اطلاعات، ارتباطات و جهانی شدن است. زیرا هنوز اندیشه ی نفی گذشته، در مضامین بسیاری از طرح های توسعه ی شهری وجود دارد و ارزش را در ساخت های کالبدی دارای استحکام سازه ای، نه در چیز دیگری، جستجو می کنند. هدف این پژوهش در مرحله ی اول بیان مفهوم، سلسله مراتب و اهمیت ارزش ها در هویت سازی شهری با ارایه ی شواهدی از عناصر کالبدی شهری جهان است. در مرحله ی دوم با توجه به اهمیت ارزش ها و هویت های شهری در تقویت فرهنگ محلی و ملی در عصر جهانی شدن، ارزش های شهری در مشهد، که شدیدا در معرض نابودی در نتیجه ی اقدامات گسترده نوسازی است، با تکمیل 412 پرسشنامه از سه گروه زایران(104 تن)، کسبه (199 تن)و شهروندان (109 تن) در 12 منطقه ی شهرداری مشهد، اطلاعات مربوط به ارزش های شهری جمع آوری و نتایج با استفاده از الگوهای آماری از جمله تکنیک تحلیل اوریانس، تحلیل گردید. نتایج نشان از شناسایی 53 نقطه ی با ارزش شهری در سه نوع الگوی پراکنش محوری(12محور)، محوطه ای(19 مجموعه) و بنا (22 بنا)می باشد. همچنین در این مطالعه نقاط باارزش به لحاظ ماهیت موضوع به هشت موضوع تقسیم بندی شدند، که نقاط با ارزش به لحاظ مذهبی، گردشگری، تجاری-بازرگانی و تاریخی در اولویت اول تا چهارم این نقاط قرار گرفتند. شامل عناصر با ارزشی مانند حرم مطهر حضرت رضا(ع) در مرحله ی اول، به لحاظ مذهبی، طرقبه به لحاظ گردشگری، بازار امام رضا(ع) به لحاظ تجاری و توس به لحاظ تاریخی شد. تفاوت معنی داری بین کسبه، شهروندان و زایران در خصوص موضوع های با ارزش (هشت موضوع) مشاهده شده است. ارزش های گردشگری و مذهبی بین گروه های پاسخ گو تفاوت معنی داری نداشته و دارای اعتبار یکسانی بودند. بنابراین می توانند در اولویت قرار گیرند. نقاط باارزش شهری دیگری مانند حمام و مسجد شاه، سرای عزیزالله اف، مصلی پایین خیابان و غیره وجود دارد، که از چشم پاسخ گویان پنهان مانده است و نیازمند توجه می باشد.