تحلیل نظری منشا و ارتباط هنجارهای اجتماعی و نابرابری ها

هنجارهای اجتماعی و نابرابری های اجتماعی دو موضوع محوری در جامعه شناسی بوده و هستند که معمولا به طور جداگانه مورد بررسی نظری و تجربی قرار گرفته اند. در بررسی نظری حاضر، که مبتنی بر روش آکزیوماتیک و آزمایش فکری است، کوشش می شود ابتدا مناقشه مزمن درباره منشا شکل گیری هنجار و نابرابری اجتماعی مورد توجه قرار گیرد. به دنبال آن ارتباط این دو بررسی می شود. مدعای نظری حول چهار محور مطرح خواهد شد. یکم، شکل گیری گروه (جامعه)، منبعث از ترکیب حداقل چهار عامل، خرد انسانی، نیاز معاشرتی، احساس ناامنی و ناکار آمدی فردی، است. با شکل گیری گروه اجتماعی (جامعه)، نیازهای گروه (جامعه به مثابه ابر گروه) از جمله صلح، همکاری، همفکری و هماهنگی همراه با ترکیب عوامل در سطح فردی، همچون نیازها، انتظارات، توانایی ها و منابع در دسترس، باعث ظهور و بروز هنجارهای اجتماعی می شوند. دوم، تحت شرایط کمیابی منابع و نیازهای وافر انسانی، در اثر تعامل چهار عامل، یعنی ضروریات طبیعی، ضروریات اجتماعی، ضروریات زیستی روانی فردی و تصادف، «انواع نابرابری های اجتماعی»، با مصادیق تجربی متفاوت و متغیر، شکل می گیرند. سوم، نابرابری های اجتماعی و هنجارهای اجتماعی هر کدام حداقل دارای آثار دوگانه، یعنی کارآیی همراه با انواع مضار و مضایق اجتماعی هستند. چهارم، بین این دو پدیده اجتماعی، روابط علی دو جانبه وجود دارد که این «علیت های حلقوی» می توانند موجب کاهش یا افرایش آثار مخرب هر دو شوند.