کاربرد مدل های رگرسیونی برای تخمین میزان استحصال کتیرا در گون سفید (Astragalus gosypinus)

بهره برداری نامناسب از گیاه گون سفید (Astragalus gossypinus) و اعمال روش های غیراصولی استحصال کتیرا، یکی از مهمترین عوامل نابودی گیاه و تخریب مراتع به شمار می رود. از آنجا که کتیرا از مهمترین محصول فرعی مراتع کشور محسوب شده و مصارف صنعتی و دارویی فراوانی دارد، لذا دست یابی به مدل صحیح بهره برداری از گیاه گون سفید در جهت حفاظت از گیاه و عرصه های طبیعی بسیار موثر است. مطالعه حاضر به بررسی ارتباط بین ارتفاع، قطر یقه و تاج پوشش گیاهی و میزان استحصال کتیرا در گون سفید با کمک گرفتن از روابط رگرسیونی و تعیین مناسب ترین مدل بهره برداری از کتیرای گون می پردازد. روابط رگرسیونی موجود بین میزان استحصال کتیرا با فاکتورهای ارتفاع، قطریقه و قطر تاج پوشش در زمان های مختلف نشان می دهد که در میزان استحصال کتیرا در بوته گون سفید قطر یقه و قطرتاج پوشش نقش تعیین کننده ای در اکثر زمان ها دارند و قطر یقه با قطر تاج پوشش همبستگی بالایی دارد اما تغییرات قطر تاج پوشش گون سفید در زمان های مختلف مقداراستحصال کتیرا را تعیین می کند. به طوری که هرچه قطر تاج پوشش بزرگتر باشد میزان استحصال کتیرا نیز بیشتر خواهد بود و این دو فاکتور به هم وابسته اند و برآورد دقیق تری را ارائه می دهند. چنان چه هدف برآورد میزان استحصال کتیرا در طی سال باشد از مدل آنالیز سالیانه استفاده کرده و اگر هدف برآورد میزان استحصال کتیرا در یک زمان خاص در طی دوره بهره برداری باشد، باید از مدل پیشنهادی همان دوره استفاده نمود. در مدل آنالیز سالیانه، قطر یقه، در مدل آنالیز زمان اول (اواسط تیر) قطر تاج پوشش، در مدل آنالیز زمان دوم (اوایل مرداد) قطر یقه، مدل آنالیز زمان سوم (اواسط مرداد) قطر تاج پوشش و در مدل آنالیز زمان چهارم (اوایل شهریور) قطر تاج پوشش دارای بالاترین میزان ضریب همبستگی با استحصال کتیرا هستند به عبارتی در هر دوره می توان بدون آسیب رساندن به گیاه گون سفید، تخمینی از میزان تولید کتیرا داشته و آنرا به کل سطح تعمیم داد بنابراین باید از مدل همان زمان برای تخمین استفاده کرد زیرا در طی بهره برداری عوامل محیطی و اقلیمی روی تولید کتیرا تاثیرمی گذارند.