تحلیل جغرافیایی از امکانات و تنگناهای توسعه روستایی درناحیه خلخال

در ناحیه خلخال با توجه به اقلیم نیمه خشک و مدیترانه ای و پراکندگی عوامل طبیعی، میزان جمعیت و ساختار اقتصادی در استقرار و توزیع سکونتگاه های روستایی، نقش دارد و عملکرد فعالیت اقتصادی مبتنی بر بهره کشی از زمین به ویژه زراعت، باغداری و دامداری و دست رسی به منابع طبیعی بخصوص؛ آب، خاک و مراتع تعیین کننده بوده است.عوامل اجتماعی و اداری، بر جمعیت پذیری و ثبات روستاهای ناحیه تاثیر گذاشته و براساس تحلیل رگرسیونی رابطه بین جمعیت و میزان برخورداری از انواع خدمات بسیار قوی و معنی دار است.تحت تاثیر عوامل اقتصادی نوعی رابطه سلسله مراتبی برای دست رسی به خدمات بیش تر و سطح برتر از روستاهای کوچک به بزرگ و از روستاهای بزرگ به روستا- شهرها و شهر کوچک در ناحیه وجود دارد.سطوح مختلفی از سلسله مراتب از حداقل سه سطح در بخش مرکزی خلخال (پیرامون شهر خلخال) تا حداکثر پنج سطح در سایر بخش های ناحیه قابل تشخیص است و سلسله مراتب موجود در توزیع روستاها و امکانات آنها در سطح ناحیه ناهمگون و ناقص است.با توجه به امکانات و تنگناهای ناحیه به نظر می رسد که در صورت برنامه ریزی و سرمایه گذاری های لازم، مرتفع نمودن تنگناهای ناحیه و با بهره گیری از امکانات و قابلیت های آن می توان این ناحیه را به عنوان یکی از کانون های زیستی استان اردبیل و کشور فعال نمود تا ضمن کاهش مهاجرت های بی رویه از ناحیه و کاهش رشد طبیعی جمعیت به نگهداشت و جذب جمعیت در سکونتگاه های شهری و روستایی ناحیه کمک کرد.الگوی پیشنهادی ارائه انواع خدمات براساس سلسله مراتب جغرافیایی و فضایی صورت گرفته است، به طوری که روستا (شامل؛ روستاهای بسیار کوچک، کوچک، متوسط و بزرگ) به عنوان کوچک ترین و ناحیه بزرگ ترین واحدجغرافیایی مورد توجه بوده و زیر منظومه روستایی، منظومه روستایی و خرده ناحیه نیز بین این دو واحد واقع شده اند.