بررسی تحلیلی- تطبیقی سیاوش و دموزی

در داستان شفقت برانگیز و در عین حال، نغز سیاوش در شاهنامه، تنها روساخت داستان ارائه شده، اما بقایایی از اصل اسطوره بارورانه او همچنان در شاهنامه نمایان است. سیاوش در واقع خدای نباتی و باروری ایران بوده که در پی جابه جایی و شکست اسطوره، در هیئت یک شاهزاده به حماسه ملی راه یافته است. در این جستار، ضمن بررسی تحلیلی- تطبیقی سیاوش با دموزی، خدای نباتی بین النهرین، این نتیجه حاصل شد که دو خدای یاد شده خویشکاری های مشترکی داشته و در بسیاری از جهات همگونند؛ به این ترتیب که هر دو خدا با طبیعت و سرسبزی آن رابطه ای مستقیم دارند، هر دو خدا با «آیین پادشاه مقدس» پیوند یافته اند، هر دو خدا الهه ای را (سودابه و اینانا) در کنار خود دارند که زمینه ساز مرگ و رستاخیز آن ها (زمستان و بهار) می شود و هر سال برای باروری و سرسبزی بیشتر طبیعت، آیین مرگ و رستاخیز هر دو خدا در موسم سال نو برگزار می گردد.