عملکرد ایران و ترکیه در آسیای مرکزی

ایران و ترکیه بعد از فروپاشی به عنوان دو قدرت منطقه ای در صدد تاثیر گذاری بر حوزه آسیای مرکزی برآمدند. تلاش گسترده و پی گیر ترکیه به منظور بسط نفوذ همه جانبه در آسیای مرکزی، که از همان روزهای واپسین حیات امپراطوری شوروی با حمایت غرب آغاز شد، نگرانی های ایران را نسبت به علایق آن کشور بر انگیخت. ترکیه نخستین کشوری بود که با اعلام استقلال جمهوری های شوروی در سال 1991، آنها را به رسمیت شناخت. پس از سقوط اتحاد شوروی، ترکیه موافقتنامه های فرهنگی و اقتصادی زیادی را با این کشورها به امضاء رساند. از سوی دیگر ایران نیز پس از فروپاشی شوروی کوشید تا از رهگذر ارتباط و تماس مستقیم با کشورهای آسیای مرکزی، وارد این منطقه شود و حضور و نفوذ مستمری بیاید. از این رو ایران در نخستین اقدام پس از فروپاشی، جمهوری های تازه استقلال یافته، آسیای مرکزی را به رسمیت شناخت. این مقاله به بررسی این مساله می پردازد که چرا عملکرد اقتصادی ترکیه در آسیای مرکزی موفق تر از ایران بوده است.