استفاده از الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینه های کتاب شناختی در فهرست نویسی نسخه های خطی دیجیتال شده

در فرایند سازماندهی مدارک موجود در کتابخانه، فهرست نویسی مواد و تهیه سیاهه ای از آنها همواره متداول و رایج بوده است. کتابداران همواره درصدد یافتن راهی برای نظم دادن به مجموعه ها بوده اند تا از این طریق، دسترسی مراجعان به مواد موجود را میسر سازند. این امر در مورد نسخه های خطی در قالب متن و یا الکترونیکی نیز صادق بوده و استفاده موثر کاربران از این مواد، از طریق توصیف دقیق و ترسیم روشن روابط کتابشناختی میان این مدارک، فراهم می گردد. در سالهای اخیر، ضمن استفاده فراگیر از فهرستهای رایانه ای، با ارائه الگوهای نوینی جهت تنظیم پیشینه های کتابشناختی در فهرستها مواجه هستیم که می تواند برای فهرست نویسی نسخه های خطی نیز مورد استفاده قرار گیرد. از آن جمله می توان به الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی اشاره نمود که در سال 1997 از سوی ایفلا مطرح گردید. به نظر می رسد این الگو دارای ویژگی های منحصر به فردی است که می تواند در فهرست نویسی مواد کتابخانه ای موجود و طراحی نظامهای آینده، مورد استفاده قرار گیرد. در مواردی که تاکنون به صورت موردی از این الگو در فهرست نویسی نسخه های خطی و قدیمی استفاده شده، شاهد نتایج جالب و امیدوار کننده ای بوده ایم.
در پژوهش حاضر، با استفاده از روش مروری و تحلیلی، سعی خواهد شد پس از معرفی کوتاه الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی و اشاره به مواردی که از این الگو در فهرست نویسی نسخه های خطی و قدیمی استفاده شده، به مهم ترین خصوصیات و ویژگی های این الگو اشاره شود. همچنین، با توجه به اینکه تاکنون پژوهشی در مورد فهرست نویسی مدارک خطی با استفاده از الگوی ملزومات کارکردی در کشور انجام نشده است، پژوهش حاضر می تواند راه را برای انجام پژوهشهای مشابه، هموار نماید.