آثار هیدرولوژیکی تخریب سطح جنگل

جنگل ها در دوره های مختلف تاریخی، نقشی حیاتی در بقا، توسعه و رشد جوامع انسانی داشته اند، اما استفاده گسترده از منابع جنگلی، سبب تخریب محیط زیست و تبدیل اراضی به بیابان و در نتیجه محو شدن تمدن ها شده است. تخریب پهنه های جنگلی، پیامدهای نامناسبی در منابع زیست محیطی حوضه آبخیز بالادست مانند افزایش توان سیل خیزی، رخداد فرسایش و تولید رسوبات دارد. از این رو از دیرباز، بررسی های متعددی در زمینه اعمال تیمارهای مختلف مدیریتی و فنی و مهندسی بر رفتار آبخیزهای جنگلی صورت گرفته است. اما پیامدهای هیدرولوژیک ناشی از تخریب جنگل ها کمتر بررسی شده است. بر این اساس، در تحقیق حاضر، تاثیر تخریب جنگل بر مولفه های هیدرولوژی در مقیاس پلات های شش متر مربعی، در قالب سه تکرار مبتنی بر هفده رگبار رخ داده از مهر 1388 تا فروردین 1389 در حوضه آبخیز جنگلی دانشگاه تربیت مدرس در استان مازندران واقع در منطقه کجور بررسی شده است. به این منظور پس از هر رگبار بعد از قرائت مقدار بارش با استفاده ازباران سنج نصب شده در حوضه آبخیز، مقدار رواناب از درون ظرف ها قرائت شد و غلظت و تولید رسوب با روش تخلیه آب رویی و رسوبگذاری مواد و در نهایت توزین در آزمایشگاه به دست آمد. نتایج تحقیق نشان دهنده تاثیر معنی دار (001/0P<) تخریب جنگل بر مولفه های هیدرولوژی مانند رواناب، ضریب رواناب، غلظت و تولید رسوب بود. به نحوی که مقدار تولید رواناب، ضریب رواناب و غلظت و تولید رسوب در منطقه تخریب شده، نسبت به منطقه جنگلی تخریب نشده به ترتیب 5، 7، 6 و 18 برابر بیشتر ارزیابی شد.