اینترنت و هویت در پنج هویت قومی ایرانی

این مقاله در هنگام آغاز پژوهش در سال 1384 به عنوان یکی از نخستین گام های پژوهشی در تلفیق دو مقوله اینترنت و قومیت در ایران محسوب می شد به همین جهت این مقاله از یک رویکرد انسانشناسانه استفاده می کند تا مسائل هویتی اینترنتی را به طور ترکیبی تحلیل کند. این مقاله به علت انتخاب چند گروه قومی به عنوان جامعه مورد مطالعه ناگزیر با نگاهی کلی به چگونگی عملکرد گروه های مزبور در فضای مجازی پرداخته است تا مبنایی بر مطالعات مشابه در کشور فراهم آید. پدیده اینترنت به مثابه یک رسانه الکترونیکی جهان گستر و به واسطه برخی ویژگی های منحصر به فرد خود موقعیتی خاص را برای روابط انسانی به وجود آورده که خود حوزه ای ویژه برای انسان شناسی پدید آورده است. از مهم ترین این ویژگی ها، امکان خلق فضاها و اجتماعات مجازی است که به دلیل حضور کاربران اینترنتی از سراسر جهان، فرایندهای اجتماعی/فرهنگی چشمگیری در آنها پدید می آیند. در واقع در صورت برخورداری از امکانات ضروری برای استفاده از اینترنت، افراد و گروه های بسیار متنوعی در این حیطه به شکل ها و با اهداف گوناگون حضور دارند که هر یک به طور بالقوه از قابلیت تبدیل شدن به سوژه ای انسان شناختی برخوردارند. در این مقاله، مقوله قومیت در پنج جماعت قومی ایرانی (آذری، بلوچ، ترکمن، عرب و کرد) مد نظر قرار گرفته و سعی شده است تا با نگاهی انسان شناسانه به مطالعه عملکرد اینترنتی آنها پرداخته شود. یکی از مهم ترین دلایل این گزینش، اهمیت مسائل قومی در جهان کنونی و به ویژه در کشورهایی چون ایران است که از دیرباز سرزمینی کثرت گرا و چندقومی بوده و در عین حال نیاز به انسجام و وحدت ملی به مثابه یک شرط اساسی برای بقای سیاسی آن به شمار می آمده است.