مقایسه تولید رواناب و رسوب در دو کاربری مرتع و دیم

استفاده از اراضی بر حسب توانایی و استعداد آن از نکاتی است که باید در مدیریت بهینه مناطق مختلف مورد توجه قرارگیرد. از طرفی فرایند تبدیل اراضی مرتعی به دیم کاری و نحوه تاثیر آن بر پدیده ی فرسایش از معضلاتی است که باید به دقت بررسی گردد. از همین رو پژوهش حاضر به منظور بررسی تولید رواناب و رسوب در کرت های آزمایشی در دو کاربری مرتع و دیم زار با شیب 5 درصد با استفاده از باران ساز انجام شد. تحقیق حاضر در بخشی از حوزه ی آبخیز تیرگان واقع در شهرستان درگز استان خراسان رضوی طی فصل تابستان 1388 اجرا گردید. آزمایش های مذکور در دو موقعیت بالا و پایین شیب و در دو جهت شرقی و غربی در هر دو کاربری و با استفاده از شبیه سازی باران با شدت بارش 7/1 میلی متر در دقیقه انجام گردید. آستانه رواناب در هنگام آزمایش تعیین و مقدار رواناب و رسوب در ظروف مخصوص جمع آوری و تجزیه و تحلیل گردید. نتایج این بررسی نشان داد که به طور متوسط رواناب در کاربری مرتع 36/3 دقیقه زودتر از کاربری دیم زار شروع شده و حجم رواناب 3/2 برابر شده است. بنابراین میزان رسوب در بالادست جهت شرقی مرتع کمتر از دیم زار بوده، حال آن که در سایر موارد تفاوت معنی داری مشاهده نشد. همچنین میزان گل-آلودگی در کاربری دیم زار بطور معنی داری بیش از مرتع بود.